Het zou niet moeten mogen, tenzij je alle boeken naar dat soort prijzen nivelleert, want ik kocht in de Slegte het prachtige plaatjesboek De portretten van MEMLING voor vijf euro. Vijf euro: een catalogus naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling die in 2005 van Madrid naar Brugge (Memlings belangrijkste werkstad) naar de Frick collection in New York heeft gereisd. Een eenmalige tentoonstelling waar de schilderijen van Memling van over de hele wereld bij een gegaard zijn.Hans Memling was een schilder uit Brugge uit de 15e eeuw, tijdgenoot van Jan van Eijk, waarvan in Gent in een kerk het heel bijzondere Lam Gods triptiek te bewonderen is: mijn toegang indertijd tot de schilderkunst van die tijd. Ook Leonardo da Vinci is waarschijnlijk beïnvloed door Memling in zijn Mona Lisa: De wijze waarop Mona Lisa je aankijkt, met zeven-achste van haar gezicht in beeld, met een landschap op de achtergrond: dat heeft Memling uitgevonden.
Wat ook erg des Memlings is, volgens een essay in het boek, is de combinatie in de portretten van een geïdealiseerd gezicht dat tegelijkertijd een grote individualiteit uitstraalt. Ik vind ze heel mooi. Ze raken me stuk voor stuk. Het lijkt alsof de gezichten betrapt zijn in een soort weerloosheid en bewust-zijn tegelijkertijd. Ook de handen die hij er meestal bijschilderde, biddend, rustend als het ware op de lijst van het schilderij, met een bloem of een veer of een munt of een schriftrol of een gebedssnoer in de hand, lijken een eigen taal te spreken.
Nou heb ik een geheugen als een zeef, maar toen ik het boek in de schap zag liggen met de naam Memling, wist ik dat ik het in moest kijken. Nu weet ik ook weer waarom: Deze zomer zag ik in Venetie in de Galleria dell Acedemia het Portret van een jongeman voor een landschap. Zo mooi, ik heb er lang voor gestaan. De harmonie van de landschappen achter de portretten, het aparte licht dat niet helemaal van deze wereld is, typisch Memling weet ik nu.
Het brengt je in een andersoortige tijd. Een tijd die tijdloos is en waarvan je ergens weet dat dat waar al die gezichten naar kijken, hetzelfde is als waar jij naar kijkt, als je je blik op oneindig zet.
