Vooral de onschuld van het nog-niet-weten: eerst de ene toren in brand, denken dat er een soort confetti naar buiten komt waaieren, maar het is al het papier uit het gebouw, dat er iets uit het gebouw valt en iemand roept: Het is toch geen mens? De uitroepen: o, my God!, die arme mensen in dat gebouw en dan in eén moment het vaporiseren van de eerste toren, als zand naar beneden, vervolgens de enorme verblindende wolken van gruis en steen, alles dus, dus ook menselijk as, bedenk ik nu, waardoor heel Lower Manhattan verstikt raakt, de stroom van mensen die naar de Hudson gaat lopen. 'Instinctief', zegt een eye-witness later, 'wilde ik naar het water lopen.'
Een paar kilometer verder stond op Time Square toevallig een proffessionele cameraman die in close -up de reacties van mensen is gaan filmen. Zij zagen daar alles op grote schermen gebeuren, zonder het fysiek mee te maken. En dan zie je dat ook zo'n documentaire die 102 minutes that changed America, heet, niet zomaar een verslag geeft, maar de ramp in beeld brengt als een horror-story, compleet met een monster dat direct verslagen dient te worden: de terroristen. Dát zal de zin zijn van wat er is gebeurd: de uiteindelijke wraak van wat ons is aangedaan.
Ja, natuurlijk is het absolute horror als je dit op een doordeweekse dag overkomt en de daders moeten worden vervolgd, maar ik vond het opvallend dat deze agressieve reacties van mensen op Time Square uitgebreid aan bod kwamen, terwijl de vrouwen die naast zo'n meneer stonden,die riep om wraak en vermorzeling van de vijand, zeiden: 'Dit is een tijd om elkaar op te zoeken en elkaar te ondersteunen waar dat ook maar mogelijk is,' niet de documentaire hebben gehaald, alleen de extra's.
Ik hoorde pas over de Twin Towers in de avond, bij de garderobe voor de Franciscaanse leesgroep, ik had nog geen beeld gezien, maar beleefde de ontreddering en het bijna ongeloof van mijn mede leesgroepleden en even ging het er toen over of we de leesgroep wel door moesten laten gaan. Haalt zo'n terreurdaad niet alle zin onder je bestaan weg? Wat moet je dan met zo'n brave leesgroep, verschuil je je dan niet voor de echte wereld ? klonk het.
Maar we deden het toch, zo'n Franciscaans verhaaltje lezen: omdat de wereld eigenlijk altijd gediend is met het samen delen van hoop en verlangen naar vrede. Omdat in elk individu elk moment weer, elke minuut opnieuw, de wereld een gestalte krijgt, mooi of lelijk, bitter of zoet.
