Het is wel een leuk graf. Met een mooie golvende beweging erin, die ook doet denken aan sawah's, in keramiek met tinten blauw en zand en aardetinten aan de zijkant. Twee vlindertjes fladderen rond, visjes in de bak erachter, die spaarde hij en in de kleine Chinese boom aan de zijkant hing al een wilgentenen hart en nu hangt er een witte ster met vijf punten bij, het aantal kinderen dat hij heeft voortgebracht, en een wit vogeltje aan een ketting van harten. Bladeren weghalen, het graf wat schoonmaken, een graflichtje aansteken, dat doe je dan en dat is een fijne bezigheid. Waarom eigenlijk?
S'avonds zag ik de documentaire: Kinder vom Napf, een debuut van Alice Schmid, het volgt 50 kinderen die boven op een berg in Zwitserland wonen en elke dag met de kabelbaan naar het dal gaan, daarna de schoolbus in, naar het kleine dorpsschooltje in Romoos. Het begint ook in een sneeuwlandschap, zoals het vier jaar geleden was; dat je als het donker is, de weg zich bijna niet laat onderscheiden van de omgeving. De kinderen worden een jaar lang, door de seizoenen heen, gevolgd.
Hoe ze schommelen en voetballen in dat grootse landschap, muziek leren maken, op school zitten, hun omgeving leren kennen. Hoe het gewoon voor ze is om al jong mee te helpen op de steile berghellingen, schroeven aandraaien, houten palen de grond inslaan, zeisen slijpen, koeien wassen, kippen optillen, een hertje oormerken, met de hooivork het gras verplaatsen, appelsap maken in een houten ton.Wat ze moeten doen als het bliksemt en onweert, hoe het is als de electriciteit helemaal uitvalt.
De film overstijgt de anecdote niet. Dat is wellicht het verschil met een kunstfilm, waar de beelden evenveel een nog onderliggend verhaal vertellen en emoties van jezelf bespeelt worden. Nu zag je bijvoorbeeld uitgebreide close-ups van grote witte kalkoenen met kleurige nekken en koppen, maar waarom? Of er kwamen heel kort twee oude mannetjes in beeld, maar waarom?
Misschien ligt het antwoord wel juist in de anecdote, is de anecdote zelf het antwoord op de waarom-vraag: Omdat die er toevallig ook waren, dus in beeld kwamen, het hadden ook heel andere beelden kunnen zijn. Zoals ik bij het graf van Vader was en daar rondscharrelde en zag dat Moeder daar ook net was geweest, omdat er kaarsen branden. Dat graf is als de berg Napf, wanneer een van die kinderen later de grote stad is in getrokken en terugkijkt: zo was het, daar kom ik vandaan, dat is een plek waar verleden en heden even samenkomen, waar ik even naar terugkeer en waar het goed is om er weer even te zijn.
