Birthday Letters

Connie Palmen heeft een nieuwe roman Jij zegt het, waar ze de dichter Ted Hughes een stem geeft over zijn huwelijk met Sylvia Plath, die zelfmoord heeft gepleegd in 1963. Palmen baseert zich vooral op de Birthday Letters, gedichten van Ted Hughes, dat in 1998 uitkwam. Ik herinner me dat nog wel: dat Hughes werd gezien als een akelig en  vervelende gevoelloze meneer met bijna de suggestie dat het begrijpelijk was dat Plath zelfmoord had gepleegd en dat Hughes  toen voor het eerst zijn stem liet horen.

Ik heb altijd de kant van Ted Hughes gekozen. Puur op de poëzie van  beide. Die van Hughes  vond ik vol levenskracht, steeds maar zwenkend en zoekend van het duister en  het  donkere naar ruimte en wat leeft:   Vibrerend, vol natuurbeelden  en van Sylvia Plath werd ik zelf bijna depressief. Haar boek The Bell Jar heb ik nooit uit kunnen  uitlezen, zo claustrofobisch.Ik zag Hughes altijd als degene die haar als het ware wilde redden en bevrijden en dat dit niet was gelukt.

Gisterenavond zocht ik zijn gedichten weer op en herlas  ze en ook gedeelten uit The Birthday Let ters. Het lezen werd ook  gekleurd door de zelfdoding van Joost Zwagerman: Ik zat ineens in de polaire leefgebieden van 'deze zijde' en 'gene zijde': zij die de wereld en het leven omarmen en het een avontuur vinden en zij aan wie dat niet gegeven is, voor wie het telkens  angstig en  zwart wordt..

Ik geloof dat door zelf meer jaren geleefd te hebben, ik las hem al in mijn studententijd en The Birthday Letters   heb ik in 2003 in Rome gekocht met de Italiaanse vertaling ernaast, ik de gedichten van Hughes nu nog aangrijpender vind.Herkenbaar. In een gedicht beschrijft hij dat hij voor Sylvia een tafel maakt van hout, haar schrijverstafel, maar dat die in haar geest verandert in de doodskist van haar vader. In een andere dat zij van oude lappen begint aan een tapijt, hoe hij terwijl ze daarmee bezig is, haar voorleest. Lucht! Lichtheid! Leef je met hem mee, maar zij verdwaalt weer in haar werelden...

Ik weet niet of ik het boek van Palmen ga lezen.Ted Hughes eigen woorden geven mij voorlopig genoeg stem. Zien wie zij is, zien dat zij dit niet ziet, je eigen gevoelens en die van haar kunnen waarnemen, méér zien dan de andere in een liefdesrelatie... Het zal niet gaan werken weet je. En wie weet wist hij dat toen ook al. De volgende regels snijden mij door de ziel:

After a single night under our roof
She told her dream. A giant fish, a pike
Had a globed golden eye, and in that eye
A throbbing human  foetus -
You were astonished, maybe envious.

I refused to interpret. I saw
The dreamer in her
Had fallen in love with me and she did not know it.
That moment the dreamer in me
Fell in love with her, and I knew it.

PS: Ergens in mijn geheugen wist ik, dat ik eerder over hen geblogd had. 'Otter', dacht ik. Dat klopt: op 14 maart 2009.