vrijdag 18 juli 2008

Wallace Stevens

Lekker van vakantie is, dat je zonder een tijdslimiet je onbeperkt kunt overgeven aan de dingen die je het liefste doet. Gisteren heb ik dus urenlang in een antiquariaat rond gehangen. Op mijn weg kwam ik de Collected Poems van Wallace Stevens tegen. Ja, daar heb ik me ooit eindeloos in verdiept, maar haalde ik daartoe de boeken uit de universiteitbibliotheek of had ik zelf ook iets van hem? Thuisgekomen bleek ik een simpel goedkoop pocketboekje met gedichten van hem te bezitten. Gekocht toen ik 22 jaar was. Lieve hemel, zo láng geleden!

Ik had er hap-snap zinnen in potlood onderstreept. Interressant. Zo kom je je oude zelf ook weer tegen: dát sprak me toen dus, bijzonder aan. Nou, het blijkt dat ik eigenlijk helemaal niks veranderd ben in de 28 jaar erna... terwijl ik toch rustig kan zeggen, dat de wateren des levens flink over me heen zijn gegaan en het toch heel goed mogelijk was geweest dat ik niks bekends meer zou zien in die 22 jarige 'ik'.

Laat ik het zo zeggen: De rivierbodem is dezelfde gebleven, natuurlijk is er wel heel wat bij aangeslibd. Waar bestaat die bodem dan uit? Door Wallace Stevens zie ik dat dat in feite een mengeling is van skepticisme en tegelijk een groot vertrouwen in de immense mogelijkheden van de menselijke verbeelding. Hij dicht bijvoorbeeld, onderstreept door mijzelve:

Unreal, give back to us what once you gave:
The imagination that we spurned and crave.

Heel veel van wat je meemaakt, het nest waar je uit voortkomt, de mensen die je op je weg ontmoet, die vrienden, geliefden en soms weer vreemden worden, is van de ene kant volkomen toevallig. Van de andere kant geeft jouw verbeelding, jouw geest aan al die mensen en gebeurtenissen vorm. Eén gedicht, daar had ik een uitroepteken bij gezet en die gaat over dat toeval:

TABLE TALK

Granted, we die for good.
Life, then is largely a thing
Of happens to like, not should.

And that, too, granted, why
Do I happen to like red bush,
Gray grass and green-gray sky?

What else remains? But red,
Gray, green, why those of all?
That is not what I said:

Not those of all. But those.
One likes what one happens to like.
One likes the way red grows.

It cannot matter at all.
Happens to like is one
Of the ways things happen to fall.

Tegelijk heb ik regels onderstreept als:

I was the world in which I walked, and what I saw
Or heard or felt came not but from myself;
And there I found myself more truely and more strange.

Het komt uit het gedicht: TEA AT THE PALCA OF HOON en is door Stevens geschreven voor Table Talk. Uit het gedicht COUNTRY WORDS dat weer veel later is geschreven onderstreepte ik:

What is it that my feeling seeks?
I know from all the things it touched
And left beside and left behind.
It wants the diamond pivot bright.

Ik hoop van harte dat ik dit op mijn tachtigste nog steeds zo ervaar.