woensdag 23 juli 2008

Smaak

In een kunstboek met de smakelijke titel Eten en Drinken in beeld door Charles Wentink, kwam ik een prachtig schilderij tegen van Lubin Baugin (1610-1663), het hangt in het Louvre en heet 'Het desert, wijn en wafeltjes'. Een glas rode wijn, een fles in een rieten mand, en op de voorgrond een ronde schaal met zeven wafeltjes, op een lichtblauw-achtig tafellaken, that's all.

Het straalt stilte uit en helderheid en de wafeltjes lijken op dunne rolletjes papier: snoeppapier. Als je ze uitrolt is er vast in geheimschrift iets te lezen over de SMAAK van het leven, die goed is. Licht valt in de rode wijn tegen een donkerbruine achterwand, maar het lijkt alsof die achtergrond tegelijkertijd voorgrond is, en het licht de drie voorwerpen draagt en in evenwicht houdt.

In het Christendom is het belangrijkste ritueel toch het eten en drinken van brood en wijn. Als je het in het klooster elke dag meemaakt, met zijn tienen ongeveer, en je ziet een medebroeder eerst sjofeltjes wegsloffen om vervolgens te verschijnen in een stralend wit gewaad: in die intimiteit wordt het wonderlijk speciaal om het Lichaam van Christus tot je te nemen, als eerste voedsel van de dag. Een beker, een schaaltje met brood... teken van een verbond dat mensen samen houdt.

Lubin Baugin wordt er van verdacht ook religieus werk gemaakt te hebben. De auteur van dit boek zegt daarover: 'De mentaliteit van de genoemde religieuze werken is echter zó verschillend van die van de stillevens, dat een voorbehoud noodzakelijk blijft.' Nou, ik vind dit schilderij, met die wafeltjes van papier, héél religieus. Religieus noem ik dan die ervaring, die over de smaak van het leven bericht en je kunt proeven dat het leven zoet is.