woensdag 2 september 2009

Happy End?

Gisterenavond laat naar de dvd North by Nortwest gekeken van Alfred Hitchcock. Wat is daar nu zo genoeglijk aan? Want genoeglijk, dat is het woord voor de stemming waarin ik dan in de kussens hang. Het is, denk ik, een mengeling van terug naar een oude wereld, er zit een love-interest in en je weet dat de twee elkaar krijgen, en tegelijkertijd een weet hebben hoe origineel en creatief Hitchcock was: je kijkt met een extra oog, het oog van nu.

De film vond ik vroeger héél spannend, en dat heb ik nog bij zijn film Psycho, maar deze is vooral onderhoudend, omdat die niet zozeer op particuliere angst inspeelt, maar meer op een soort avontuurlijkheid en het net-op-tijd ontsnappen en jezelf verbergen. Gary Grant speelt een man die wordt aangezien voor iemand die hij niet is: Hij is een vlotte reclameman, maar wordt door zijn achtervolgers gezien als een gevaarlijke spion.

Er is de beroemde scène van de achtervolging in een maïsveld, door een klein vliegtuigje en de scène van het klimmen en bijna vallen over de beroemde stenen hoofden uitgehakt in de bergen: Amerika's nationale trotsmonument. En daarnaast achtervolgingen in treinen, en langs levengevaarlijke ravijnen. Allemaal zo bekend nu en na Hitchcock talloze keren herhaalt en verfijnt.

Maar hij bedacht het: perfectionistisch en scène voor scène van te voren getekend op papier, zoals de making of ... laat zien. Maar mijn bewondering voor Hitchcock staat toch in de schaduw van dat gevoel dat je bij het kijken van zijn films in een oude, vertrouwde en tegelijk spannende wereld belandt. Misschien is het de soort spanning van de Jeugd, toen je van alles voor het eerst deed en hoopvol een goed einde verwachte.

Men wordt zo blasé, op latere leeftijd. Je weet dat happy endings toch vaak weer veranderen in particuliere nachtmerries. Terwijl het bij Hitchcock lang een nachtmerrie blijft, maar het einde toch vaak redelijk verzoenend is en de angst verdwijnt. Of toch niet? Is het vooral zo bij deze ene film? Misschien heb ik toch mijn jeugdige, optimistische blik als waas over mijn herinneringen aan de films van Hitchcock gelegd.

Dat zou ik niet vervelend vinden, want het is mooi, als je de wereld met jonge ogen kunt blijven ervaren. Dat mensen elkaar kunnen 'krijgen' en daarna de rest van hun leven bij elkaar kunnen blijven. Dat angst, pijn en verdriet toch kan wijken en kan plaats maken voor de ervaring van gedragen worden. Kan overgaan in een soort besef dat het altijd toch ergens wel weer goed komt. Met jezelf en de de mensheid.