Close-up, meer dan levensgroot drukken haar handen zich naar je toe en je ziet in het vlees van haar handen dat een wand haar scheidt, niet alleen tussen haar en de weg die voor haar ligt, midden in dat grootse landschap van bergen en weiden, maar ook tussen haar en jou. Je kijkt als het ware in het gezicht van een geliefde en je maakt haar ongeloof, haar angst, haar wanhoop, haar gevecht mee.
Het is een prachtige film. Waar je allerlei betekenislagen aan zou kunnen geven. Ik heb twee mensen in mijn leven gekend, voor wie het gelijknamige boek van Marlen Haushofer, haar lievelingsboek was. Ik weet nog dat toen ik er het eerst van hoorde, ik het niet begreep. Was het een sprookje, of meer iets sciencefiction-achtigs, of horror, zat die wand in haar hoofd, of was die er echt? Moest je het lezen als een metafoor, offe?...
Precies dat dus: die vele betekenislagen. Misschien staat het symbool voor psychiatrische patienten die, wat ze ook proberen niet in staat zijn om anderen werkelijk te begrijpen en bij hen te zijn . Misschien gaat het over de existentiële eenzaamheid en de angst die dat kan oproepen, dat je uiteindelijk helemaal alleen bent in het universum en er misschien niemand is die je écht begrijpt. Misschien is het een filosofische meditatie wat er met een mens kan gebeuren als je werkelijk de enig overgeblevene bent op aarde.
Beide mensen die dit boek minstens één keer per jaar stukgelezen hebben, zie ik niet meer. Ze verdwenen uiteindelijk uit mijn leven. Hoezeer was er een wand tussen hen en mij, die ik niet zag, maar die zij deste meer wél ervaarden? Ik dacht ook aan de oefening die ik ooit gedaan heb. De vraag is om je voornaam door je achternaam te duwen en hoe dat voelt. In mijn geval dus: Hoe komt de Mirjam, door de Kho? Dan voel je iets van die intieme 'ik' die je bent, je eigen binnenwereld die jij alleen volledig kent en van binnenuit ervaart en dat wat de buitenwereld aan je ziet. Lukt het jezelf om je voornaam door je achternaam te duwen? Voelt dat als een grote afstand, moet je veel kracht zetten, of gaat het wellicht vanzelf?
Ja, het is een heel mooie, indrukwekkende film. De andere hoofdrolspelers zijn de hond Lucha, een koe Bella en twee poezen. En die ademende, grootse natuur van bergen, herten, een vos, de seizoenen van je oplaten nemen door de zomerzon, het hooi maaien, de oogst, de lange witte winter, helemaal alleen. Dat de film en het boek bestaan zijn in feite een getuigenis, dat je nooit helemaal alleen bent.
