Het afgelopen weekend heb ik twee keer gemediteerd. Gisteren in het Vivekananda House en vandaag in de Ramakrishna Tempel. Vivekananda heeft het hindoeïstische gedachtegoed voor het Westen opengelegd door een zeer inspirerende speech in Chicago in 1893 bij het World Parliament of Religions. Daarna heeft hij tot zijn dood in 1902 zowel in Amerika als Europa veel rondgereisd en hij kreeg vele westerse volgelingen. Ramakrishna was weer de goeroe van Vivenekanda.
Het bijzondere aan mijn verblijf hier, bij dit gastvrije oudere hindoeïstische echtpaar is, om voor het eerst mensen te ontmoeten die vanzelfsprekend hindoe zijn. In de keuken is er een grote buffetkast met open deuren, met daarin centraal Ganesh. Alles vol bloemen en ook andere goden. Ik ervaar zo dat mensen heel vanzelfsprekend met hun goden leven en tegelijk zeggen ze: die goden zijn verschijningsvormen van het Ene, er is maar één God en wij zijn daar een deel van.
Ik vroeg over de betekenis van de kolam: dat zijn bloemachtige, met geometrische motieven mandala-achtige tekeningen die je hier veel ziet voor de drempels van huizen of bij garagedeuren. Welnu: 'Wij hebben een godin die Lhaksmi heet, zij zorgt voor rijkdom en we maken dat om haar te behagen, voordat zij het huis binnenkomt. En het heeft van oudsher een praktische betekenis: het wordt gemaakt van gemalen rijstkorrels en dat houdt de mieren weg uit het huis.' Aha! dat verklaart dus waarom ze altijd wit zijn, zei ik. Ja, maar in Kerala heeft men het gebruik om ze op te vullen met kleurige bloemen.
Omdat het echtpaar volgeling is van Sai Baba, dacht ik dat het wel leuk zou zijn om daar de tempel van te zien. ‘Naar welke dan, want er zijn er vier of vijf in Chennai en sommige zijn niet van de Sai Baba die hier hangt, maar die van zijn vorige incarnatie’. Wij doen in het christendom alsof het zo bijzonder is dat God, een mens is geworden, maar hier is het voortdurend zo dat God in mensen, mens wordt. In de meditatieruimte van Vivekananda. stond een mediterend beeld van hem centraal, in de Ramakrishna tempel, een beeld van Ramakrishna, waar men ook voor op de grond languit gestrekt gaat liggen en in de nissen was Vivekananda aanwezig, en een vrouwelijke swami, en rondom de zuilen hingen er portretten van 16 andere belangrijke swami’s.
Ik was in de St Thomas Kathedraal en daar hangt Jezus met gewaad en al aan het kruis en hij staat op een lotusbloem met twee pauwen om hem heen. Men gelooft hier, en ook de paus kennelijk, die op bezoek is geweest, dat de apostel Thomas hier voet aan wal zette en zo het christendom in India bracht. In de tombe onder de kathedraal is hij begraven. Wel frappant vind ik, dat het juist Thomas was, ik geloof dat alle christelijke kerken hier zo heetten, omdat Thomas die ene was die heel concreet de kruiswonden van Jezus wilde zien en voelen om te kunnen geloven. Dat concrete past wel in India
Ik heb nu meerdere wijkjes gezien, heel kleurige huisjes en hutjes, waar op elke hoek wel een huisje was met een kleurig aangeklede Maria met kind, behangen met bloemen. Precies zoals die hindoeïstische tempeltjes, overal. Ik zag vissersboten beschilderd met Maria en aan de andere zijde van het kleine bootje Parvati, de vrouw van Shiva en ook een keer Anthonius van Padua, in het westen ook geliefd omdat hij een kind in zijn armen draagt. Het christendom spreekt vissers hier misschien extra aan, want zij zijn in de christelijke verhalen immers de eersten, die volgers werden van Jezus...
‘Heb je die grote metalen paal in het begin van tempels niet gezien? vroeg mijn gastvrouw. Wij geloven dat bij het ontstaan van de tempel eerst al het goddelijke zich verzameld heeft in die paal, voordat het al die vormen kreeg van al die goden. Daarom dat mensen hiervoor op de grond gaan liggen en eer brengen, want daar is de meeste goddelijke kracht. Zij vertelde over de rijkste tempel van India: die staat in Thiruvananthapuram. Daar zijn enige jaren geleden gigantische schatten ontdekt onder het tempelcomplex, koningen hebben van oudsher al hun rijkdom daar achter gelaten. En zo is het nog steeds: men weet niet waar het geld allemaal vandaan komt om tempels te onderhouden, dat zijn allemaal grote anonieme giften, wat al duizenden jaren zo is. Kijk maar op internet bij Thiruvananthapuram Temple treasure.
was één boekje over Thomas van Aquino. Er hing in de bieb een sfeer uit mijn jeugd: ouderwetse stalen hoge kasten, stapels met boeken op het bureau van de bibliothecaris en voorin moest er een ouderwetse stempel worden gezet met de uitleendatum.
En ik was in het Goverment Museum met prachtige houten en stenen en bronzen beelden van al uit de tiende eeuw na Christus. In het Westen heeft men het over kunst en kunstenaars, maar kijk naar het leven wat in de beelden zit: zoiets was ergens het commentaar. En o ja, ik sprak op straat heel kort met een jongen die voor de Sai Baba tempel mij twee boeken wilde verkopen met de woorden: wij denken dat het lichaam het belangrijkste is, maar zo is het niet...
