Vanochtend was het de moeder van Koko die de bloembakjes bij het altaartje bij mij boven kwam verversen. Niet zo gracieus als haar schoondochter, maar wel ook gekleed in sarong en kebaya. Ze had een kleine bezem voor me meegenomen, maar dat was bijna niet nodig. Ik heb ontdekt dat elk kruimeltje meteen mieren aantrekt, dus ik verwijder alles meteen. Ik had nog een klein broodje uit het vliegtuig, had het open en bloot op mijn tafeltje gelaten, ik keek wéér en het krioelde van hele kleine miertjes.
Gisterenavond na een droge dag in de avond een gigantische tropische regenbui en daarna een heldere lucht met pal boven mij een onbekende sterrenhemel. Na het harde ruizen van het grijze regenscherm wordt het dan helemaal stil. Het is zó stil hier en ik geniet daar enorm van. Ook overdag, wandelend rondom Keliki Kawan in de dessa. Alle weggetjes onderzoekend en dan ergens midden in de dorpsstraat uitkomen, langs de open ontmoetingsplek. In de ochtend was men daar aan het papier-machéen en nu was er een grote pop en een witte aap. Vergelijkbaar met onze carnavalsoptochten, vermoed ik, voor zometeen als de zielen van de voorouders weer naar de bergen gaan. Ook vlakbij de tempel en het voetbalveld waren jongeren aan het knutselen met een modern muziekje op.
Vier boeren, twee mannen en vrouwen waren aan het lunchen op enkele opgestapelde net gezaagde boomstammen. ‘Wil je koffie?’ Duduk di sini!, ga hier zitten! Zomaar koffie en een snack van zoete kroepoek in een plastic zakje.... zo lief, heldere ogen, helemaal niks verder van je willen.... ik bood ze een krentenbol aan, nee trimakasih, dankjewel, we hebben net gegeten! Ik zag Salak in een mandje, een geschubde vrucht en noemde de naam. Wil je? vragen ze meteen. Lachend vragen ze of ik mee ga helpen op het land. Ik zeg iets van oké, en ze lachen weer. Dan krijg je Kaki Kotor! Vuile voeten dus.... lang geleden dat ik deze woorden gehoord heb....
Veel later op de wandeling spreekt een man mij aan. Totaal andere energie om hem heen: hij wil weten waar ik vandaan kom en waar ik logeer. Hij heeft goedkope overnachtingsmogelijkheid, is van plan om een guesthouse te beginnen en wil iets op het land gaan bouwen. Hij noemt een prijs en ik bedenk dat ik nu goedkoper zit. Waar verblijf je? Bij Koko. O, Koko, dat is familie van mij! En hij druipt een beetje af.
Dan op een heel andere weg, spreekt een boer mij aan. Dezelfde rust en vriendelijkheid van de boeren die mij koffie gaven. Hij heeft drie dochters in de leeftijd van 18-28 jaar. De jongste studeert in Den Pasar, helemaal alleen, hij gaat er elke week heen om haar te ondersteunen. Leuk je ontmoet te hebben, ik zag je gisteren ook met je voeten in het water, ik heet Sunjer! Tot een volgende keer! Twee kinderen van de boeren van de koffie studeerden ook in Den Pasar voor onderwijzer.
Ik ga nog éėn zijstraatje in van de dorpsstraat af. Ik passeer een huis, een oudere man vraagt of ik zijn schilderijen wil zien. Ik zeg ja. Eenmaal op de binnenplaats zegt hij meteen dat hij het goedkoop aan mij zal geven. Ik heb nog niks gezien, maar weet al dat ik verkeerd zit... en ja hoor, een jonge man komt tevoorschijn met een map vol schilderijen, van het toeristisch soort in felle kleuren. Ook hij blijkt familie, een neef, van Koko te zijn, Zoals er in Venetië eindeloos gondels bij bruggetjes te koop zijn, zo is het hier Barong en Renda en een aap. Of de godin Saraswati, de gemalin van Shiva tussen de bloemen, op een Lotus. Of wat mensen die in de sawa werken. In Ubud, waar hij op de beroemde markt met ambachten staat, kost het vier keer zoveel... Hoeveel dan? .... vraag ik toch maar uit nieuwsgierigheid: voor een A4 formaat afbeelding, voor mij voor ongeveer 25 euro...
Het is grappig, dit verschil in sfeer van mensen die gewoon zin hebben in een praatje of die iets van je willen. Nu vroeg Koko die languit liggend naast me op zijn mobiel liedjes aan het luisteren was, ik drink nu thee onder op de binnenplaats, wat ik aan het doen ben. Ik blog, zeg ik. En laat hem wat blogjes zien met de plaatjes. O! Blog je, kun je over ons iets bloggen?! Over ons bedrijf met een foto? Ik bedenk me ineens dát hij al in een blog op de foto staat en laat het zien, het blogje over mijn aankomst.
Hij is helemaal enthousiast. Ik bied hem aan om een foto te maken en dat die dan misschien in het blog komt. Het liefst wil hij in mooie kleren en dan voor de familietempel of het voorouderhuis. Maar ik zeg dat ik de foto die ik gemaakt heb juist zo leuk vind. Met op de achtergrond zijn dochtertje, en hij lachend. Oké, zegt hij dan. ‘Ik lach altijd.’