Een vader, die stierf toen zij negen was, maar waarvan zij zich herinnert dat zij op de leuning van zijn stoel zat op de vrijdagavond, waar zij popelend mee deed aan de kijkersvraag bij een quiz en hij zei: toe maar, stuur maar op... en hij daarmee mild uitstraalde: ik laat jou in je waarde.
Een strijdbare vrouw in de wijk Spangen, waar Carola nog steeds woont, wel nu in een beter straatje, maar in de supermarkt ziet ze nog steeds mensen die elk dubbeltje moeten omdraaien voor de dagelijkse boodschappen. Die vrouw pleegde op een speelse wijze verzet door drugsdealers uit Frankrijk te weren door met campingstoeltjes en spelletjes en een grote pan erwtensoep de weg te versperren: één vrouw die haar leefomgeving heeft veranderd, gedreven door de notie: Dit is ook waar ik woon, wat kan ik hier doen om het weer van mij te maken?
De ervaring dat het alle mensen om haar heen waren die om haar heen zijn gaan staan, toen zij onverwacht zwanger terug kwam uit Tel Aviv. Dat zij het meisje was dat het boerenbedrijf met haar moeder mee runde en dat ze dan vanaf het land de provinciale weg zag lopen en dacht: eens zal ik daarop vertrekken en de wereld gaan ontdekken. Dat je eigen toekomstperspectief radicaal verandert als je, nog studerende, een kind verwacht.
Haar idealisme en hoop over een kringlooplandbouw en tegelijk zien dat zij maar een radertje is in vele netwerken: twee stappen vooruit, drie terug, maar dat er nu in ieder geval weer van alles op de agenda staat, terwijl landbouw heel lang onder het departement van Economische zaken is gevallen.
Kijken naar Golda Meir die op haar witte schoenen meeging met de legertroepen, er moeten staan en er zijn als bestuurder en ook de vertwijfeling kennen: heb ik goed besloten, had dit anders gekund, want iedereen heeft blinde vlekken. Dat zij zelf ook weleens slapeloze nachten heeft gehad, bijvoorbeeld over het stikstofdossier.
Een keer in de 2-3 jaar Primo Levi overlezen: Als dit een mens is, dat dehumanisatie begint als je niet naar elk mens afzonderlijk kunt kijken, maar die tot een deel van een groep maakt en dat dit elke keer zó kan gebeuren, laatst nog rondom Parijs met veel bedelende zwervers en ze zichzelf betrapt op: ‘Daar heb je er weer eentje’. Terwijl elk mens uniek is en... beeld van God en toen sprak ze gewoon haar geloof uit. Dat Christus tegen haar zegt: ‘Ik ken je, jouw goede en duistere kanten, ik ben er voor jou, je bent geliefd.’
Dat is het christelijk taalspel en in mijn ogen verwijst het naar die universele ervaring die er in de werkelijkheid te vinden is: er is een kracht en energiestroom van liefde en genade waar een ieder uit kan putten, waar je heel dichtbij kan zijn, die zowel intiem aanwezig als onkenbaar is, maar je in alle omstandigheden moed, hoop en vertrouwen geeft. Het zit ergens in de mens besloten, die oerkracht en de keuzefilm, de documentaire Voor Sama toont dat in haar puurste vorm. Een beelddagboek uit Aleppo, voor haar dochter die midden tussen de bombardementen verwekt en geboren is.
En dan liet ze nog de lichte witte architectuur zien van Bauhaus waaruit Tel Aviv bestaat, de stad waar zij zich helemaal vrij kan voelen, de speelse en creatieve pool van de magneet, waar aan de andere zijde Jeruzalem is, zwaar, heilig en vol traditie. En ze eindigde met Yahweh (de joodse naam van God, dus) van de popgroep U2 die ze helemaal grijs heeft gedraaid. Take this hands... Don’t make a fist.
Dit was een avond vol geloof, hoop en liefde, zo besloot Janine Abbing. En ik denk: wat ben ik blij om in een land te leven waar er zo’n minister is, een bestuurder die zo oprecht op zoek blijft naar de menselijke maat en de mens achter het belang en waar er een tv-programma is waar dit allemaal vrij voor het voetlicht verschijnt.
