Patti Smith en het heilige

De hele documentaire; Dream of Life van Patti Smith blijkt op YouTube te staan, maar wel met Italiaanse ondertiteling. Ik had deze gekocht vlak voor de Coronatijd en daarna vond ik al snel mijn boshuisje waar ik nu alweer vier jaar woon. Ik had geen dvd-speler, dus die dvd had ik gewoonweg nog niet bekeken. Nu dus wel en het is erg de moeite waard. Onverwacht zit er ook een ode aan New York in, maar het is vooral haar intensiteit die mij raakt. En de vanzelfsprekendheid, hoe de doden voor haar zo dichtbij aanwezig blijven. Haar universum is gevuld met een besef dat alles met elkaar verbonden is, altijd, dus ook door de dood heen. En in haar altijd concrete oproep: laat je stem horen, people have the power.

Ik ken haar gestalte al vanuit mijn studententijd omdat vriendin W haar als poster in haar witte kamer met rood en gele accenten had hangen. Of ik dan ook de LP Horses heb gehoord, tijdens de borreltjes die wij dronken: die kans is erg groot. Maar Patti Smith kwam bij mij pas bewust binnen, toen ik Just Kids las, haar verslag van haar leven met Robert Mapplethorpe die zich voornamelijk in het Chelsea Hotel afspeelde. Over deze foto beschrijft zij de magie die zij toen voelde: dat zij en Mapplethorpe tijdens de fotosessie als het ware samensmolten en zij bij het resultaat ook bijna denkt dat, zij het niet is die op de foto staat, maar Mapplethorpe.

Hier leest zij haar afscheidsbrief voor aan Robert die aan aids is overleden. Die brief heeft hem niet bereikt, maar frappant is hoe ‘God’ zo moeiteloos aanwezig is voor haar en je zo duidelijk mee kunt ervaren dat Robert nog nabij is, ook al is zij grijs geworden en na een lang en boeiend leven ná hem en moeder van twee kinderen, nu in de leeftijd van Just Kids, die zij en Mapplethorpe toen waren.

De laatste tijd is zij bij mij aanwezig omdat zij in haar erefunctie van sleutelbewaarder van de schatkamer van New York een oproep heeft gedaan tot behoud van de Elizabeth Street Garden, écht een prachtige plek. En dat zij het Tau-teken draagt en zich dus ook verwant voelt aan Franciscus van Assisi.

Ik zie haar uitvoering van dit aloude lied en dat brengt mij terug naar een van mijn eigen bronnen. Ik was het toch, die bijna 15 jaar een permanente kerststal in haar stadshuis had? Opgedoekt, één maand voordat ik dit boshuisje vond, lees ik in mijn eigen blog.

Die kerststal, die als tafereel verzonnen is door Franciscus van Assisi die op het idee kwam een levende kerststal te maken met de bewoners van het bergdorpje Grecio, in het Riëtiedal.

Het is het allersterkste en het vitaalste van dat Christelijke geloof: dat het Heilige aanwezig werd in een baby van vlees en bloed, op een onaanzienlijke plaats, een stal in de natuur, tussen de dieren en met een extra heldere ster aan het firmament, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.

Jammer van alle perversiteit die dat christendom later gegenereerd heeft…Konden we het maar houden bij  dit besef: in elke baby wordt het Heilige opnieuw geboren, bij elke mens die de aarde verlaat blijft haar aanwezigheid behouden in de ruimte van onze geest, die lege en stille plek die je kunt inruimen waar het heilig is. 

Daar wonen ook altijd alle mensen die je bij leven niet kunt bereiken.Want ergens kunnen de dingen ongeschonden blijven, kan wanhoop en gebrek gedragen worden, ergens buiten de tijd en de concrete omstandigheden om, blijft er ‘iets’ dat heilig is: Heel.