Een PRACHTIGE film gezien, waarover eigenlijk niet veel te vertellen valt: je moet hem ondergaan: Naqoyqatsi (2006). De film heeft geen woorden en geen verhaal, er zijn almaar beelden en de minimalistische muziek van Phillip Glass, waarbij de indringende cello die overal doorheen weeft, gespeeld wordt door Yo Yo Ma. Die muziek deed me aan de muziek van Simon ten Holt denken, een ritme en pulskracht van het leven, waarin je meegenomen wordt in een stroom, de stroom van vibrerend leven.Naqoyqatsi is een woord uit de taal van de Hopi-Indianen en betekent zoiets als: Het leven als Oorlog en dat komt dus voorbij: strijd en dynamiek: beelden van sporters, marcherende soldaten, beeldmerken van de grote industrieën, alle symbolen van de levenbeschouwingen, de wassenbeeld hoofden van de machtigen van de aarde, computergemaakte kleurige patronen die fractals heten, heel wonderlijk en prachtig, glitter en glamour, robot-achtige mensen, een lachende baby.
De film begint met een zwart-wit beeld van de toren van Babel van Pieter Brueghel, zoomt in, je komt in een soort ruïne en de visuele reis en de reis van je oren is begonnen. Het eindigt met ruimtevaarders, mensen in hun vrije val, zwevend naar de aarde en de ruimte in: het laatste beeld is een zwart heelal met sterren die voorbij schieten. Alsof je een reis maakt van je talig innerlijk bewustzijn, naar de wereld en het leven die we daarmee gecreëerd hebben, naar een oneindig heelal waarvan we nog maar zo weinig weten.
Deze film is het laatste deel van een trilogie en de andere delen zijn ook overdonderend mooi, weet ik nog: Deel 1 heet Koyaaniqatsi onstaan tussen 1975-1982 en betekent in de Hopitaal: Leven uit Balans en heeft als thema de mens, de natuur en de verhouding met de moderne technologie, die indertijd vooral focuste op de industrie. Deel 2 heet Powaqqatsi (1985-1987) en dat betekent: Leven in Transformatie, gevuld met beelden uit allerlei nietwesterse kulturen, wat de derde wereld heette. Een soort lofzang op de diversiteit en de kracht van mensen op deze planeet.
De maker Godfrey Reggio blijkt al googelend, 14 jaar in de stilte van een klooster geleefd te hebben, vanaf zijn 14 e! Verrassend en het maakt het beeld compleet: Hoe dynamisch de films ook zijn: ze zijn ontstaan uit het tegendeel. Ze laten alle woorden achter zich, ze nodigen je uit een eigen verhaal te maken uit de stromen muziek en beelden die hij geassembleerd heeft. Hij geeft geen oordeel, geen moraal: kijk, luister, wees aanwezig! Een oproep die je hoort als je luistert naar de stilte.
