dinsdag 1 februari 2011

Oasis

- Hou je nog steeds van me als ik één arm zou missen? En twee armen? En als er dan nog een been weg is, wat dan? Zou je van me kunnen houden als ik alleen een romp was, zonder armen en benen?
Zulke vragen stelde ik vroeger met enige regelmaat. En dan ging ik ook nog eens gek lopen, scheel kijken, mijn gezicht fronsen, rauwe kreten uitslaan, mijn handen verfrommelen en schokken. Hou daarmee op! zei mijn gezelschap dan, alle mensen kijken naar je, op straat!
- Uuuuuh, uuuuh, uuuuuuh, reageerde ik dan en stopte er maar mee.

Dit is precies de onderliggende vraag in de Koreaanse film Oasis. Men neme een sociaal onaangepaste jongen, meteen te herkennen omdat hij als tic steeds zijn neus afveegt en met opgetrokken schouders loopt alsof hij het koud heeft. (In het echt gebeurde dit tijdens de opnamen: de acteur was verkouden en koukleumde, waarna de regisseur zei: dit houden we erin, om jouw personage tot leven te wekken) Voeg daarbij een zwaar gehandicapt spastisch meisje en die twee krijgen wat met elkaar.

Het ziet er niet uit. Het meisje kan nauwelijks praten en is letterlijk ongeveer onhandelbaar. Ze moet gevoerd worden, opgetild, kan niet stilzitten. En dan zijn er scènes, in de bus en op een metrostation, waar je meekijkt in de hersenpan van dit meisje. Ze wordt degene die ze in haar fantasie is. Alle kramp verdwijnt, ze staat op uit haar rolstoel, is bevallig en gracieus. Dezelfde persoon en als kijker zie je ineens: erg speelt uiterlijk een rol. Zozeer blijf je onzichtbaar als je lichaam wanstaltig is.

Dát was mijn vraag vroeger natuurlijk ook: Gaat het je wel om míj, is je liefde onvoorwaardelijk? Later in je leven sadder but wiser, leer je dat niet alleen uiterlijk een obstakel vormt voor Echt Contact, maar dit terzijde. Oasis: in de Koreaanse cultuur verwijst dit naar een plek waar de fantasie en de verbeelding aan de macht zijn. Een plek waar je altijd naar kunt ontsnappen, die jouw wereld op een ander been kan zetten.

Oasis: een heel originele film van de regisseur Lee Chang Dong uit 2003 die ik niet snel vergeten zal. Al is het maar omdat de hoofdrolspeelster uit de verte, qua uiterlijk op mij lijkt en ik nu dus zie hoe gek dat eruitziet, als je gek doet. Nu snap ik beter dat men destijds riep: Hou ermee op! Maar ja, dat is ook precies het gevoel van ongemak waarmee de film je achterlaat: hoezeer kun je iemand totaal accepteren? Hoe ver kun je kijken, dwars door de façade van het uiterlijk heen? ...