Uiterste punt

Vandaag is de dag dat L. op de Noordkaap staat. Ik dacht eerst dat de Noordkaap het hele gebied boven de poolcirkel behelsd, maar dat is niet zo. De Noordkaap is de alleruiterste plek van Noord-Europa waar nog mensen wonen. In een decor van zee, en fjorden, stel ik me zo voor. Vriendin W. was in een ver verleden bijna mee geweest als keukenhulp in een onderzeeër die helemaal naar de uiterste punt van de aarde op de Zuidpool ging: een expeditie die meer dan drie maanden ofzo zou gaan duren. Ik vind het wel leuk om mensen te kennen die verlangen naar het uiterste op de aarde.

Het heeft iets prikkelends: die uiterste punten van de aarde, waar alles lijkt op te houden, ze hebben iets aantrekkelijks, waarom? In Europa is de andere uiterste punt in het Westen een bedevaartplaats geworden: Santiago de Compostella. Door heel Europa heen zijn er al eeuwen en eeuwen wandelpaden gemaakt om daarheen te trekken, te arriveren, je doel te bereiken. Het past bij het wereldbeeld van toen: Europa was als het ware het centrum van de wereld en zo'n uiterste punt is over het land te bereiken, wandelend. Men dacht niet aan boten, treinen, vliegtuigen of fietsen.

In Sri Lanka is er ook zo'n uiterste punt, Worlds End genaamd op de Adamspeak. Ook dit is een bedevaartsplek, maar dan van de boeddhisten. Ook dit past bij het wereldbeeld van toen, daar: Sri Lanka is een eiland, wordt wel de traan van India genoemd en van India, dat uitgestrekte land, heeft men altijd geweten. Om op het einde van de wereld te komen, moet je hier dus de hoogte in: dit is het hoogste punt waar het land ophoudt. Toen ik er heel lang geleden was, ervoer ik wel iets van die leegte en luciditeit: je wandelde door oerwoudachtig gebied en daar was ineens weer de lucht en je hoorde de apen onder je in het woud krijsen.

Je laat dus letterlijk het gewoel van de wereld achter je. Je kijkt vooruit en daar is niks meer, zo weet je dan. Niks menselijks. Je bent als het ware de laatste mens op aarde, door je eigen ogen gezien. Of juist de eerste.

In de meditatie heb ik alweer langer geleden een oefening verzonnen, waar ik de mensen vraag eerst je voeten op de aarde te wortelen en je daarna zo lang mogelijk te maken, en de uiterste toppen van je vingers te voelen: 'Dit is de ruimte die je in de hoogte inneemt', zeg ik dan. Dan hetzelfde in de breedte en naar achteren: dit is de ruimte die jij inneemt, dit ben jij, binnen die grenzen leeft het in  je. Ik geloof dat de oefening wel aanslaat: zuster R. heeft hem ook overgenomen.

Het geeft voor mij dezelfde soort prikkeling als je lichaam verplaatsen over de wereld naar uiterste punten. Want ook jouw lichaam is zo'n plek waar de bewustwording van de grens van je lichaam, daar waar jij ophoudt,  je ook weer het bewustzijn van ruimte en onbegrensdheid kan geven... je voelt de leegte, die ook weer vol en licht kan zijn.