donderdag 2 mei 2013

Zacht zijn

En dan is er ineens de naam van een regisseur binnen: Alexander Payne. Ik keek naar de dvd The Descandants (2011) met George Clooney op Hawaï. Die speelt de echtgenoot van een vrouw die door een bootongeluk in coma is geraakt, wier wens het was om niet kunstmatig in leven te worden gehouden.  Hij heeft twee dochters, van 17 en 9 en de eerste blijkt haar moeder betrapt te hebben met een minnaar. Ze moeten het met zijn drieën zien te rooien, hij en de oudste gaan op zoek naar die minnaar die anders wellicht het gezin ook uit elkaar had kunnen laten vallen.


Ondertussen ligt er een ongerept stuk natuur met groene heuvels en een azuurblauwe baai, familiebezit, klaar om verkocht te worden om geexploiteerd te worden en Clooney heeft een vetorecht of dit wel of niet door zal gaan. Hawaiaanse muziek begeleidt de droevige en ook mild humoristische scenes die zich ontvouwen. Het is die mengeling van lichtheid en de tragiek van het leven waar de personages met al hun goede bedoelingen doorheen stuntelen, die je doet glimlachen en hoofdschudden ineen.

Ik keek naar de Extra's en toen bleek die Alexander Payne ook Sideways (2004) gemaakt te hebben. En About Schmidt (2002). In de laatste film speelt Jack Nicholson een oude man in een caravan die van de resten van zijn leven één geheel probeert te maken. In Sideways gaan twee oude vrienden op wijnvakantie en al toerend door de wijnstreken komen al die oude dingen langs die duidelijk maken waarom ze vrienden zijn en elkaar tegelijk uit het oog verloren hadden.

Ach... ik weet het niet... Het is die milde sfeer die iets licht verslavend heeft, die aantrekt en afstoot ineen. Soms denk je naar een romcom te kijken en dan weer krimpt er iets in je ineen omdat je het zo intens zielig of onhandig vindt, wat er gebeurd. Het maakt teder, vind ik. Het roept die regels op van Adriaan Roland Horst:
Laten wij zacht zijn voor elkander, kind
want o, de maatloze verlatenheden,
die over onze moegezworven leden
onder de sterren waaien in de oude wind

Het mooie bij Alexander Payne is, dat de personages ergens toch weer zichzelf en elkaar terug vinden. Het fijnmazige net van verbondenheid dat ooit geweven is, dat teer lijkt als spinneweb, blijkt veerkrachtiger dan ieder onderweg gedacht had.

In The Descendants eindigt de film dat Clooney met zijn dochters samen op de bank hangen, kommetjes ijs delend, kijkend naar The March of the Pinguins, onder het dekentje dat hun moeder warm hield toen ze aan al die slangen en buizen in coma lag. Alles in dit eindbeeld zegt dat het goed is. De lange wandeling van de pinguins door sneeuw en ijs leidt naar huis: een thuis zijn voor elkaar.