woensdag 2 maart 2016

HER; wat is liefde?

Is het mogeljk om te houden van een computersysteem? Ik bedoel écht houden van. Niet het leuk vinden ofzo. En kan zo'n systeem op een eigen wijze dan ook van jou houden? Deze vragen roepen de film  HER  op. Het speelt zich af in de nabije toekomst. Er is een software-progamma ontwikkeld met daarin het bewustzijn van honderden programmeurs en zo ontworpen dat het ook leert van de input die de mens erin stopt.

Dus de een beetje stuntelige, lieve, gevoelige Theodore Twombly  schaft het programma aan, nadat zijn jarenlange relatie nog niet zo lang geleden verbroken is. De software heeft een vrouwenstem en antwoordt dat ze Samantha heet, ze weet ook niet waar die naam vandaan komt, het viel haar zomaar in. Her heeft de stem van Scarlett Johanson en daarvan denk ik dat je haar toch niet weg kunt denken, al hoor je alleen maar haar stem.

Helemaal wanneer ze op een gegeven moment in hun relatie een lichaam mist en via het internet, en alle mogelijkheden die ze daarin heeft, een vrouw vindt, die bereid is de derde persoon in hun relatie te zijn. Die vrouw belt aan en is een lelijke versie van Scarlett Johanson. Dus als kijker denk ik dan toch: ja,  dat is niet gek dat hij er niks aan vindt, dat het toch niet lukt om met haar stem erbij, met dat zwijgende lichaam te vrijen.

Zij evolueert steeds sneller, met alle mogelijkheden die ze heeft. In het begin is ze nog eenvoudig jaloers als hij een goede vriendin ziet, maar dat verandert snel. Ze kan gigantisch multitasken en dan komt er een moment dat zij niet meteen op hem reageert als hij inlogt. Ze was even bezig met wat anders, zegt ze.. Hij raakte in die tussentijd geheel in paniek. Ineens is wat ze samen hebben niet meer vanzelfsprekend. Hij vraagt aan haar of ze soms meerdere relaties heeft, ondertussen. 614, zegt ze dodelijk kalm. De vraag met hoeveel anderen zij op hetzelfde moment contact heeft, loopt in de duizenden.

Ziehier de mogelijkheid of onmogelijkheden van de liefde...Want eigenlijk, in het echt, tussen twee mensen is het voor een groot deel ook zo, dat je niet exact weet wat de andere denkt, waar die zich in de geest bevindt. Alles hangt af van het vertrouwen dat je elkaar wilt blijven geven en willen blijven ontdekken wie die ander is, op zoek blijft.  Dat al ben je soms afwezig, uiteindelijk geldt dat je trouw wilt zijn en die ander wilt dragen.

Zij kan hem niet meer uitleggen hoe het werkt voor haar en waar ze zich bevindt. Ook natuurlijk een heel herkenbaar gegeven wanneer de liefde verdwijnt en breekt. Ze geeft hem een afscheidkado dat past bij wie ze beide zijn. Hij verdient zijn brood door op internet liefdesbrieven te schrijven namens anderen, naar anderen, die hij beide niet kent. Zij selecteert uit de duizenden brieven de beste en stuurt ze naar een uitgeverij. Het wordt een boek, vol wijze, ontroerende momenten wat liefde kan zijn.

Wat kan liefde zijn? Wat is het...? Ik weet het niet. Ik denk vaker aan Toon Hermans die repeteert alsof er een volle zaal met aandachtige mensen is. Hij praat tegen een lege ruimte. En toch... je voelt de immensheid van een zaal vol warm publiek. Puur door hoe hij kijkt, wat hij doet. Soms denk ik dat dit aangeeft dat alle liefde die er is, allereerst de liefde is die ontspringt uit jouw eigen hart.