Waar het wel een drukte van belang is, in Katmai National Park bij Brook Falls in Alaska waar grote bruine beren in het water staan die zalm vangen, zowel gisteren voor het slapen gaan als nu, het wordt daar nu nacht. Meeuwen erom heen die de restjes eten en iets stroomafwaarts bleek er een jonge beer op een rots te zitten die wachtte tot een half opgegeten zalm haar kant op kwam. Het was me al opgevallen dat zo’n beer begint bij de staart, de zalm open ritst, het donkerroze vlees spat ineens te voorschijn, dan nam ze er maar een paar happen uit en verorberen dan de kop. Wat een verspilling dacht ik dus eerst, maar niet dus.
Je ziet de verschillende vangtechnieken. Gisteren stond er een beer midden in de stroom, de zalmen sprongen om haar heen en dat was het, terwijl onder haar een beer met een poot de zalm opving en dat was dus veel efficiënter. Maar vanochtend zwommen er nog veel meer zalmen, vijf verschillende soorten komen voorbij, las ik in de chat ernaast, en een beer stond weer boven op de waterval en hapte zó de zalm uit de lucht, zoals vroeger het beeld bij luilekkerland was, dat de gebraden kippetjes naast de zoete rijstebrijberg voor het grijpen waren.
En zo praat je dan over de zalm als object om jacht op te maken en lekker op te eten, in de chat krijgt iemand zin in sushi en een ander meldt dat vers in de pan, vier minuten het allerlekkerst is en een kenner met weetjes over de kodiak-beren en dat wanneer je in september kijkt de beren vechten met elkaar wegens gebrek aan zalm, meldt zich af omdat hij in de ochtend zelf gaat vissen. Hij woont in de buurt, maar er kijken ook mensen uit Japan en India mee en de beren hebben namen. Er kijken ongeveer 1300 mensen.
Maar de zalm heeft ook haar eigen leven, kun je zeggen. Dat die elk jaar tegen de stroom in terugkeren naar hun geboortegronden om daar zelf weer jonge zalm voort te brengen, ‘tegen de stroom in om te leven’ ... dat heb ik altijd een verfrissend fenomeen gevonden. Met daarbij de hoogmoed van de mens: rondom Seattle heeft men een autoweg gemaakt over de rivier en als eerste oplossing voor de zalmen, werden deze aanvankelijk gevangen in grote tanks, over de weg vervoerd en aan de andere kant weer los gelaten. En toen bleek dat de zalm veel minder vruchtbaar werd , aangekomen op de geboortegrond annex kraamkamer. Die 600 meter onderbreking van hun natuurlijke gang, dat kon zomaar niet... En toen hebben ze een soort van ‘vissentrap’ naast de rivier gebouwd, zodat de zalm nu wel kon door zwemmen. Dat was wel een verbetering maar het nageslacht werd nooit meer zo talrijk als eerder...
Die autoweg blijft natuurlijk. De zalm die tevoren in overvloed op het ijs lag, op de vismarkt, dat was voorbij en nu importeert men dus verse zalm uit Alaska. Zo grijpen we dus op allerhande wijze in op de natuur, elke keer met consequenties. En nu zijn we zelf extra de pineut door het corona-virus dat uit het wild op een markt van vleermuis naar mens is overgesprongen, waarschijnlijk. Laat alles in haar eigen element! zou de les kunnen zijn. En de mens met haar technisch, de wereld overspannend brein niet meer op expansie en heersen gericht, maar als heler en hoeder. O, wat zouden we toch met zijn allen op een mooie aarde kunnen leven...
