Ik keek vroeg in de ochtend op YouTube naar de documentaire Agony and Ecstasy a year with English National Ballet. Het gaat over het oefenen voor de première van het Zwanenmeer met een heel jonge verlegen opkomende ster van 20, een jongen zó onhandig in het dagelijkse leven, maar met een krachtige fysieke dans-beheersing en uitstraling en sinds zijn zevende al aan ballet. Zijn tegenspeelster is een danseres uit Rusland, die maar geen visum krijgt en hij bekijkt haar op film, maar oefent het geheel in met een oudere ballerina, die helemaal geen hoofdrol meer wil spelen, wegens de stress.
Je ziet wat een gigantisch bedrijf zo’n Nationaal Ballet ook is, waar 20 nationaliteiten aanwezig zijn, je ziet ook besprekingen over de fondswervingen, de talloze artistieke directeurs en regisseurs en producers en al die dansers die buiten de sterrollen om, ook hun verhaal hebben over fysieke klachten , doorzettingsvermogen en hun diepgevoelde passie dat dit tóch is wat hun levensvervulling is. En ik dacht onderwijl: dit alles is nu dus gestopt, wat doen al die mensen nu?
Een jaar Agony and Extasy: de Russische prima-ballerina is niet op tijd voor de première, de oude danser moet toch invallen, uiteindelijk zal de Russische toch haar visum krijgen en met de jonge danser Swan Lake dansen en zij worden het nieuwe danspaar van de eeuw genoemd, en hij de nieuwe Nurajev. Maar nu zit hij dan toch ook thuis, neem ik aan, en hoe kunnen al die topprestaties ooit nog ontstaan, wanneer je ziet dat daar dagelijks met zoveel letterlijk bloed, zweet en tranen voor geoefend wordt? Existentie in de kiem gesmoord.
Daarna keek ik in de krant. Staphorst waar meer dan 600 mensen in de kerk mochten. Ik zag Sanne Wallis de Vries zich afgelopen vrijdag in Op1 heel kwaad maken, dat er geen enkele besmetting is geweest in de theaters, dat daar zorgvuldig en hard is gewerkt om creatief nieuwe veilige theaterruimtes te maken en dat de regel van 30 mensen alles de nek om zal draaien. Ik lees wat de voorzitter van de kerk in Opheusden beweert: ‘Het leven is een voorbereidingstijd voor de eeuwigheid, en de getrouwe gang naar het huis van de Heere is een wezenlijk onderdeel van de dienst aan de Heere. Het is voor ons dan ook van oneindig grotere betekenis dan andere bijeenkomsten. De vergelijking met bijvoorbeeld theaters gaat dan ook niet op’.
Het spijt me, maar voor mij grenst dit aan godsdienstwaanzin. Wat een dedain, hoogmoed en wezenlijke gevoelloosheid naar anderen spreekt hier uit. De Heere als een grote blinddoek, om je als een mondmasker te beschermen voor de besmetting van het echte leven. Ik zie het volkomen geschminkte gebruinde gezicht van Trump voor me, die ook een sfeer van heilbrenger om zich heen tracht te creëren: wees niet bang voor corona, hier ben ik, zo’n beetje bijna uit de doden weer opgestaan.
Ik ben voor de vrijheid van godsdienst, maar dan hoort deze in één lijn te staan met de vrijheid van theater. Dan zijn Trump en de voorzitter uit Opheusden theatermakers, met recht van spreken, tenzij ze met hun optreden de levens van anderen in gevaar brengen door een autoritje en 600 mensen op een klein oppervlakte: weg daarmee. En waarom komt Joe Biden niet met een voorstelling waar hij presidentieel het volk toespreekt? Zo kan theater wellicht werkelijkheid worden.
