vrijdag 23 oktober 2020

Snowpiercer

Het is een soort van krachtige metafoor, maar dan het negatief ervan,van deze Coronatijd: Snowpiercer. Het is als 10-delige serie op Netflix te zien, maar eerst was er de gelijknamige film uit 2013. Die was gemaakt door de Zuid-Koreaan Bong Joon-ho, die eerder dit jaar groot succes had met de film Parasite. Daar wilde ik naartoe en toen kwam Corona... De basis van Snowpiercer is een Frans stripverhaal: daar kijk ik niet van op: véél series en films met een science-fiction of fantasy-element zijn begonnen als beeldverhaal, strip dus of comic.

Misschien omdat je in weinig beelden zoveel kunt vertellen, waar je anders hele woordladingen voor nodig hebt, eindeloze beschrijvingen waarmee je wellicht de aandacht van de lezer halverwege al weer kwijt bent geraakt, Dit is de Snowpiercer: een trein van 1001 wagons, 16 kilometer lang die door een ijzige wereld raast, terwijl deze niet meer leefbaar is en de gemiddelde temperatuur 120 graden onder nul is.

De trein mag niet stoppen, want dan verliest het zijn energie en aan boord zijn de laatste mensen op aarde, verdeeld in drie klassen terwijl de achterste wagon De Staart heet: dat zijn de mensen die illegaal toch nog op de trein hebben kunnen springen, alvorens de deuren hermetisch gesloten werden. Aan boord zijn dieren, zoals een veestapel voor de biefstukken die alleen in de eerste klas geserveerd worden, er zijn kassen waar alle vruchten en groenten van de wereld gekweekt worden, er is een soort van oceaan, een aquarium, zodat er ook nog vis en sushi is. Maar helaas, de bijenvolken zijn drie jaar geleden al uitgestorven...

In De Staart is het leven grauw en hard, er wordt dagelijks een vies rantsoen aan eten uitgedeeld, de derde klas werkt vooral om de energie en voedselvoorziening  gaande te houden, de eerste klas bestaat uit de rijksten der aarde, die ooit de bouw van de trein gefinancierd  hebben. Er is geen ontsnappen mogelijk, voor niemand: de trein rijdt al zeven jaar rond de wereld, elke omgang heet een ‘revolutie’. De Staart zoekt naar bevrijding en wil opwaarts de trein in, maar hun verzet is al meerdere keren neergeslagen. De straffen bestaan uit lichaamsdelen buiten de trein aan bevriezing bloot te stellen, heel gruwelijk.

Iedereen in de trein, bijna, denkt dat Mr Wilford,de eigenaar van de trein, goed voor hen zorgt en het beste met iedereen voor heeft: ze zitten in een soort van Ark, zoals, die van Noah en moeten er het beste van maken. Er is voor de drie klassen wel een eventuele degradatie of een opwaarts gaan mogelijk. Maar Mr Wilford die bestaat niet meer, in feite wordt de trein gerund en is deze ook gebouwd door een vrouw, de stem die iedereen elke dag heel geruststellend een goede dag wenst, namens Mr Wilford. Met twee mannen, waarvan een haar geliefde is, besturen ze de trein. Daarnaast is er een vriendin, een Japanse in klasse twee, die weet heeft dat Mr Wilford een mythe is geworden. 

Waarom is die Snowpiercer het negatief van deze Coronatijd? Welnu, wij zitten nu ook met zijn allen in dezelfde trein, die maar voortraast en we kunnen er niet aan ontsnappen. In Snowpiercer bestaat privacy nauwelijks meer: alleen de eerste klas leeft ook nog in afzonderlijke vertrekken en het grootste geschenk dat een oudere in De Staart krijgt van zijn mede wagonbewoners is: afzondering:  iedereen propt zich bij elkaar...e n dan komen ze terug en blijkt de desbetreffende zich te hebben opgehangen. In Coronatijd is echte afzondering van een ieder, het enige wat direct resultaat zou opleveren. De hele wereld zou tot stilstand moeten komen, bevroren in het moment zelf voor een maand ofzo, dat zou zoden aan de dijk zetten.

Nieuw Zeeland heeft dat zo gedaan: iedereen binnen in de eigen bubble, ook met voedselvoorraden: maar de wereld dénkt dit niet te kunnen, want dan stort alles in: de economie, dat is alle beweging van geld en goederen en wat we voortdurend met elkaar bewerkstelligen: maken en consumeren op alle gebieden. En we zijn in strijd en concurrentie met elkaar, zoals de drie klassen in die trein en de Staart: als de ene stopt dan zal de andere er meteen gebruik van maken en sterker worden, dus geen land wil in een totale lockdown. We zijn dus als Snowpiercer, die maar doorraast, met het gevaar uit de bocht te vliegen...

Het leverde mij twee avonden bing-watching op: het is spannend en onderhoudend.Er is geen hoop op een vaccin, zoals waar wij op voortgaan, maar wel een groeiend besef dat, wanneer iedereen weet dat Mr Wilford niet bestaat, alleen door gezamenlijkheid, het menselijk zal worden in de trein...In de klassieke Top 400 draait men nu de negende van Beethoven met Alle Menschen werden Brüder...Hoe langer het duurt dat er een vaccin komt, hoe meer ook alleen dit besef onze redding zal zijn...