vrijdag 6 november 2020

Fred Rogers’ Neighborhood

Oef, wat is het spannend, die presidentsverkiezing. Biden kruipt langzaam naar de overwinning, het verschil in stemmen in Georgia is nog maar 500 en Trump begint te spartelen als een vis op het droge. De sociale media verwijderen berichten van hem, nieuwszenders onderbreken de uitzending en laten niet meer toe dat hij vanuit het witte huis onwaarheden verkondigt. Biden begint al presidentieel tot kalmte te manen en de oefening van geduld. Dan zie je zo’n oude man woorden van verbinding uitspreken en pas toen merkte ik het hoezeer ik dat gemist heb: gráág de woorden willen geloven in plaats van je schrap zetten en hoofdschuddend de gekte van Trump aanhoren en je verbijsterd afvragen hoe dat mogelijk is.

Wat Amerika nou nodig heeft is MisterRogers’ Neighborhood. Wát een ontdekking voor mij. Ik keek naar de film op Netflix A beautiful day in the neigborhood, eigenlijk vooral omdat Tom Hanks daar de hoofdrol speelde, die met Forest Gump je ook een feel good-gevoel over Amerika geeft. Ik keek naar een zoetgevooisde man en alles, het decor en de entourage was bekend: Ik had dit gezien in de installatie op de Biënnale in Venetië van Alex da Corte in Rubber Pencil Devil, waar hij iconen uit de Amerikaanse populaire cultuur in korte filmpjes met zoete kleuren op een andere wijze laat figureren.

Een figuur kwam steeds terug: een man in een gekleurd vest, met een keurige scheiding in het haar, een witte blouse met stropdas,op gympies die figureert in maquettes van een kasteel en huisjes , in wanden deurtjes open maakte, naar een speelgoedtrein keek, experimenten aan een tafeltje deed, heel lief en vriendelijk zingt. Er was een langer filmpje waar hij elke keer door een deur kwam, bij het balkonnetje de trapjes, op een kist ervoor zijn gymschoenen aandeed, een vest uit de kleerkast haalde, die aantrok, iedereen weer groette ter afscheid en dan wéér verscheen en een ander gekleurd vest aan trok. 

Dit blijkt dus Fred Rogers te zijn die vanaf 1968 een wekelijks programma maakte voor kinderen, 33 jaar lang. In en rondom zijn huisje in Pittsburg, dat een bordkartonnen uitstraling had, behandelde hij alles wat er kan gebeuren in een kinderleven, ook de dood, geweld, jaloezie, scheiding. Zijn boodschap was dat iedereen het waard is om er te zijn, gezien en gehoord te worden, hoe waardevol luisteren is en de stilte en échte aandacht;  kijk eens lang naar dit kaapsviooltje, wees niet bang, als je muziek maakt verandert woede vanzelf in iets anders... enzovoort. Hij schreef alles zelf, script, liedjes, teksten, handpoppen die een gesprek hadden met bekenden en iedere kijker was intiem gast of eerder omgekeerd: elke week kwam hij 30 minuten bij jou op bezoek. Het was een educatief programma, maar niet gericht op cognitief leren zoals het latere Sesamstraat. Het ging om emotionele en sociale ontwikkeling.

Die man die Tom Hanks speelde, zelf een neef van Fred Rogers en die Alex da Corte verbeeldde, bestaat dus écht! Hele  generaties Amerikanen zijn groot met hem geworden met de boodschap: jij bent speciaal, hou van jezelf, hou van je buren. Het concept van het tv-programma heeft hij ooit ontwikkeld aan de universiteit van Pittsburg met pedagogen en hij heeft 30 jaar samengewerkt met een kinderpsycholoog, Margaret McFarland en hij studeerde magna-cum laude of in de theologie en hij is ook nog dominee geweest. Hij had zelf een moeilijke kindertijd; hij was verlegen, introvert en had overgewicht. 

Zo’n man heeft de Amerikaanse tv-cultuur dus ook voortgebracht en zo’n man gun je Amerika. Één  onsje maar van de uitstraling van Fred Rogers doet al goed. Trump leverde daaromtrent nul-komma-nul en Biden leverde al wat grammen en dat geeft een soort van opluchting.