Eindelijk was ik dan in ‘Panorama Mesdag’, een oeroude term; ik heb de herinnering dat mijn opa mij beloofde om daar een keer heen te gaan en zijn uitleg erover:’je ziet de zee, maar het is niet echt, het is allemaal geschilderd, zover als je kunt kijken, overal om je heen, de zee.’ Ik snapte het niet echt, ik kon me er niet goed iets bij voorstellen, behalve dat alles geschilderd was.Daarom is de term altijd bij me gebleven.
Grappig dat de fantasie hierover toch letterlijk groter was dan de werkelijkheid, die in de loop van mijn leven wel is bijgesteld, door beschrijvingen van mensen die er geweest waren. Maar ergens bleef toch het idee dat het IMMENS zou zijn, ik dacht ook dat het buiten het centrum van Den Haag lag, in een circustent, of zoiets.
Maar het is gewoonweg in een straat en het is het oudste panorama op de wereld die nog in het oorspronkelijke gebouw is. Er waren ooit meer dan 300 Panorama’s, gemaakt na de uitvinding in 1787 door ene Robert Barker, maar na 1900 toen de fotografie een vlucht nam, en in haar kielzog de film, verdween de aantrekkingskracht ervan. Ze werden in stukken geknipt of simpelweg vernietigd.
Mijn fotobibliotheek op IPad maakt uit zichzelf een collage met muziekje erbij, van mijn dagje uit in Den Haag. Waarop het selecteert, je hebt géén idee. Zo raar, dat alles nu razendsnel vastgelegd wordt en verspreid wordt. Iedereen weet wie ze is, hoe ze eruit ziet, waar je geweest bent en men voorziet het van commentaar en anderen kunnen daar weer op reageren…Het is nu bijna onbestaanbaar dat ‘zeesterren zoeken met opa’ nu voor iemand alleen maar een herinnering is, die je nooit meer terug kunt kijken.
Hoe zeer is dat ook niet een verlies aan intimiteit en het je veilig kunnen voelen in een onschuldige wereld. Onbespied zijn. Niks anders dan de uniekheid van die ervaring: één op één, samen op het strand, hij en ik.
