dinsdag 12 april 2011

Echte Vrienden

In het kader van de Maand van de Filosofie is er een filosofisch essay uitgekomen van Stine Jensen, dat Echte Vrienden heet met als ondertitel : Intimiteit in tijden van Facebook, GeenStijl en Wikileaks. Leuk om te krijgen van een vriend en dan bewaar je het om het mooie citaat van Montaigne dat ze citeert: Bij vriendschap smelten de geesten samen en vermengen zich tot zo'n volledige eenheid zodat ze naadloos in elkaar opgaan. Als ik zou moeten zeggen waarom ik van hem hield, weet ik daar geen ander antwoord op dan slechts dit: 'Omdat hij het was, omdat ik het was'.

Het is zo'n mooie uitspraak en daarom natuurlijk ook bewaard gebleven, omdat het raakt aan het geheim van het 'ik' en de 'ander'. 'Ik 'is niet een zonneklare gegevenheid en dat geldt ook voor de ander. In vriendschap die de tand des tijds doorstaat, weet je eigenlijk alleen maar dat dit zo is omdat de een, de ene is en de ander de andere en je zonder veel woorden of beloftes elkaar zomaar trouw bent gebleven. Je wilt die andere blijven herkennen, zonder die totaal te kennen, zoals je ook je zelf maar gedeeltelijk kent...

Het verwijzen naar dit heel geheimzinnige, dat had het skelet kunnen zijn van het essay van Stine Jensen. Want een verschijnsel als Facebook past hier in. Je hoeft niemand op Facebook tot op de draad te kennen, maar in de woorden die velen met elkaar wisselen creëer je te samen een soort spiegel voor elkaar, een bewustzijn over iets, een gedeeld gevoelen vol wisselende perspectieven. Deze gecreëerde werkelijkheid, dat lijkt me de Facebook-generatie die de revolutie in Tunesië en Egypte mogelijk maakte.

Maar Jensen introduceert een nieuwe term 'Intiem Kapitaal': wat intiem is heeft kapitaalkrachtige waarde en daarom dat zo iemand als Femke Halsema (quasi) intieme dingen twitterde en stopte met Facebook toen zij politica af was, want nu levert dat intieme kapitaal geen kiezers meer op. Het lijkt me een dwaalweg, het idee van dat intieme kapitaal. Je kunt er eindeloos over neuzelen, maar echte vrienden die wisselen geen intiem kapitaal met elkaar uit, met de notie daarachter: voor wat, hoort wat. Die Zijn er gewoon. Zoals een verschijnsel als Facebook er ook domweg IS.

Enfin... dat citaat nog tienmaal herlezen en laten sudderen, dan kom je dichter bij dat wonderlijke verschijnsel van Echte Vrienden.