Zo-even beluisterde ik het weer: Het vioolconcert in e-klein, op. 64 van Felix Mendelsohn-Bartholdy. Gisteren ten gehore gebracht in het Herdenkingconcert na de dodenherdenking, met Mirte de Kok (foto) als solist. Het klonk breekbaarder en minder virtuoos dan de uitvoering met Yehudin Mehudin, maar daardoor ook wat menselijker en kleiner in een zaal met een prettige mix van het establishment, studenten en andersoortig volk.Het is in 1844 geschreven voor zijn joodse vriend en violist Ferdinand David. De toonsoort is mineur en eindigt in majeur en heeft daardoor iets intens droevig en lyrisch tegelijkertijd. Gisteren zag ik de hele tijd op repeat die zwarte auto door de lucht heen zweven en in een boog tegen het Apeldoornse monument aan kwakken. Ik dacht aan de geest van de bestuurder. Zoiets van: hier vlieg ik, mijn einde tegemoet in de schoot van de Nederlandse natie.
Nu denk ik: dat beeld bestaat helemaal niet in het echt. Er vlogen mensen in de lucht die bloedend weer neervielen, verkreukeld, dood en zwaargewond. Die zwarte auto was alleen maar massa en ramde over de grond over de mensen heen. Maar toch... zou de dader dat zo voor ogen hebben gehad in zijn verbeelding? Het lijkt me een wanhoopsdaad en in zo'n daad zit niet alleen destructie, maar ook hoop, denk ik. Op de ultieme thuiskomst, op verzoening, een oplossing. Al is het maar dat je zélf oplost in het niets...
Mineur en majeur tegelijkertijd. Vandaag op Bevrijdingsdag regent het en is het koud en Koninginnedag 2009 begon zo allerperfectst zonnig. Bedoeld om een link te leggen tussen de oude generatie en de nieuwe: stráks zouden de kleinkinderen verschijnen op dat ouderwetse bordes bij het defilé. Hoe onvoorspelbaar anders, behalve in dat éne hoofd van Karst Tates, is het gegaan.
'Eigenlijk vind ik dit best wel een gezellige dag', zei M. gisteren in het café, na Herdenking en het Concert. 'Maar dat mag je niet zo vinden, toch?' Het leven blijkt een mengeling van veel tegelijk. We herdenken de doden, en dat geeft ook altijd iets treurigs. Maar het gezamenlijk in stilte staan, met zo velen, al is het maar 2 minuten dat is ook verzoenend, mooi en 'gezellig': het gezelschap aan elkaar is belangrijk daarin. Zo is dat ook zo, als je daarna met zijn allen naar muziek luistert, dat als geen ander medium zozeer dat raadselachtige kan vertolken.
Een wereld die in hetzelfde moment zucht en steunt, lacht en weent, geweldadig is en liefdevol. Een wereld waarin allen verlangen, smachten en hopen op vrede en verlossing... ik geloof dat het voor iedereen mogelijk zal zijn. Ook voor een dader als K.T. Vandaar waarschijnlijk, die zwevende zwarte auto in mijn geest: een verdwaalde raaf met heel rafelige randen.
