donderdag 22 maart 2012

Blauw

De Duitse taal is mijn hele middelbare school alleen maar geassocieerd geweest met schwere Wörter leren, bierdrinken en voetballen. Gepersonificeerd in de leraar Duits, die alleen daarover kon praten en als aanbod van de Duitse literatuur, zo ongeveer 10 boekjes in de kast had staan, geselecteerd op de dunte, want daar ging het ons volgens hem alleen maar om. Toen begon ik uit vrije wil, jaren later Thomas Mann te lezen en begon voor het eerst Duits mooi te vinden. Buddenbrooks, Der Zauberberg... Nu las ik Der Tod in Venedig en vraag me af of ik het ooit eerder gelezen heb.

Het viel me tegen. Het verhaal van de mooie jongen Tadzio en de oude, zieke Gustav von Aschenbach op het Lido en in een van de pest besmette Venetië is zwaar aangezet met Griekse en mythische motieven, het doet ouderwets en oudbollig aan. Voor het eerst zie ik dat een film Death in Venice (1971), van Luchino Visconti, het verhaal in beeldvorm dus, met de muziek van Mahler, de literatuur veruit overleeft. Schoonheid tegenover verval, puur en zuiver leven tegenover de vele gedaanten van de dood; Venetië en het strand van het Lido in beeld gebracht zoals het nu nog te zien is: nog altijd, en zo zal dat blijven, gaat de zon vanachter onder en kleurt het strand en de zee in vele pasteltinten.

Kleur! Dat hoort bij de lente en deze eerste heerlijke dagen met zon en een blauwe lucht. Ik pakte, alweer vroeg in de ochtend, een dichtbundel uit de kast, een beetje instinctief, zomaar, het werd Eenzang Twee van Elly de Waard. Lente-water-Venetië; mijn 'binnenstad', het kwam allemaal samen. Ik sloeg de bundel open en las:

IK trok een hemd aan zo blauw
als de vroegste

ochtend; ik trok een broek
van zeeblauw water aan, de

fijnste coupe en werd gewaar
hoe lucht en water

aan mijn lichaam bloeiden
en voelde dat mijn

huis mijn beide voeten
was die moeten gaan.