Dus gisterenochtend kon ik meteen bij de BBC kijken in de Breakfast-show wat de eerste reacties zijn op het interview van prins Harry en Meghan met Oprah. Ongelofelijk, die felheid van journalisten: Meghan werd ofwel met de grond gelijk gemaakt als aandachttrekker en dat ze nu ruzie heeft met beide families, dat werd maar onder de tafel geschoven dat ze ook met haar eigen familie niet op goede voet staat. Ofwel men zag twee gekwetste zielen en moed om zich los te breken uit het keurslijf van ‘the Firm’ een woord van prinses Diana over ‘The Crown’, zoals de succesvolle tv-serie ook heet.
Gaandeweg de dag werd de focus ten zeerste het racisme dat er binnen de familie is, maar niet door zijn grootmoeder The Queen of haar man Philip, gaf Ophrah als verklaring , op verzoek van Harry. Hij heeft een goede band met zijn grootmoeder vertelde hij. Dat doet vermoeden dat het verhaal zoals dit in de serie verteld wordt dichtbij de waarheid ligt: Elisabeth als natuurminnend en fervent paardrijdster, serieus en introvert, die de gigantische klus van Queen moeten zijn op zich heeft genomen, maar wel in een gelukkig huwelijk zoals Harry en Meghan dat nu ook hebben.
Iemand in de familie, maar ze willen niet zeggen wie, dat zou te schadelijk zijn, had vragen over de kleur die hun kinderen zouden kunnen hebben. En dat is dus racistisch. Ik moet aan mijn oma denken die verrukt was van mijn eerste vriend H, die ik in de familie introduceerde: zij vond hem zó lief en verfijnd en zo mooi wit... Zelf ging ze in de zomer onder de paraplu om zo wit mogelijk te blijven. Dus mijn oma was, in de standaard van nu, omgekeerd racistisch: zij had misschien gemengd bloed, ik weet niet wat voor bloedlijnen er in haar familie gingen, ze was het mooiste meisje van haar dorp en wie weet heeft er ooit eeuwen geleden een Nederlander een meisje bevrucht...ze had inderdaad een heel lichte huid. Ook al even typisch dat ze daarmee als mooiste uit de bus kwam...Mijn opa was dol op haar en heel trots dat zij de zijne werd: ook hier is er sprake van een gelukkig huwelijk. Zo heel anders als aan mijn moeders kant.
Dus tja... wat is racisme? Mijn oma kon misprijzend naar mij kijken als ik bruinverbrand van een vakantie terugkwam... Precies dit soort opmerkingen binnen een familie lijken nu de grootse bom te zijn, het meest explosieve van het interview. Amanda Gorman, de dichter van The Hills we Climb, op de inauguratie van Biden, plaatst op Instagram het volgende citaat van Meghan Markle: ‘I grieve a lot, I mean I’ve lost my father. I lost a baby. I nearly lost my name. I mean, there is the lost of identity. But I am still standing, and my hope for people in the takeaway from this is to know there is another side.’
Ook dit was een thema van mijn dag: hoe rouw je zomaar kan overvallen, er is te midden van je activiteiten, je hebt dat helemaal niet in de hand, je kunt het niet controleren of sturen. Hoezeer kan dat omtrent de hete pannenkoek van het racisme? Is iets nu goed als we alleen maar naar de kleur kijken? Is het werkelijk oké dat Marieke Lucas Rijneveld nu niet het gedicht vertaalt omdat zij wit is, maar wel de ervaring kent van ontheemd zijn in je eigen milieu en niet kunnen en willen kiezen tussen de geslachten? Met wie voel ik mij meer verwant: met mijn eigen oma die zich zo wonderwel thuis voelde in Nederland in dat kleine dorp in Brabant, ook al sprak zij de taal niet? Of met de andere tak van de familie, waar mijn grootvader de grootste meubelmaker was en een moderne winkel had in de hoofdstraat in Surabaya en zijn zaak Toko Liberty noemde, de zaak van de vrijheid?
Kunnen we de wereld gecontroleerd en gestaag beter maken, door gerichte interventie of is het vooral een kwestie van een heel, heel lange adem? ... Misschien kun je alleen maar steeds erop wijzen dat er ‘Another side ‘ is, zoals Meghan zegt en Amanda Gorman uit het vele van dat twee uur lange interview juist dit eruit pikt. Er is altijd een andere kant. En alles is niet zomaar klip en klaar helder en afgebakend. Zo houdt prins Harry net zo goed nog van zijn familie, al kan hij nu alleen maar afstand nemen...
Space is now the relation, zei hij. Dit trof mij diep. Hij spreekt niet over een breuk, maar over ruimte waar wellicht in de loop van de tijd weer dingen in kunnen groeien. Hoe hij hoopt gezien en erkend te worden door zijn eigen familie. Ik denk aan mijn lijflliedje toen ik een puber was; Looking For Space van John Denver: On the road of experience, I try to find my own way.
