Naar aanleiding van Doeschka Meijsings Over de liefde fulmineerde I. van de boekenclub ineens over al die uitgebreide maaltijdbeschrijvingen van die 'grachtengordeldieren'. Ze eten dingen waar ze nog nooit van gehoord had en gaan des middags om 4 uur op een terras zitten om daarna weer ergens eten naar binnen te schrokken. Ons kent ons, al die grachtengordeldieren bij elkaar.
Mij was niets opgevallen, maar ik vind het wel een aardige vondst: het Grachtengordeldier. Heel wat Nederlandse literatuur ademt immers inderdaad wat grachtengordeldierigs. En heel wat televisie & praatprogamma's. Alsof je het grachtengordeldier hebt en de rest van Nederland. Zou de bouw van de grachten met het gevolg dat iedereen daar knus om heen geschaard is en iedereen er op elkaar gepakt is, ervoor zorgen dat het maar niet lukt te denken en te voelen in ruimere horizonnen? Eruit breken kan nauwelijks en de behoefte hoef je niet te voelen, want iedereen bevestigt daar elkaar.
Vroeger was het water een deel van de verschuiving van de landsgrenzen: boten voeren af en aan langs de pakhuizen en brachten het vreemde juist tot diep in de stad. Nu is alles knus, gezellig dichtgeplakt met woonboten en dierentuinachtige bezoekers in de rondvaartboten. De enige echte metropool die Nederland zou kunnen hebben, is Rotterdam. Maar die is weer plat gebombardeerd geweest en dat haalt de geschiedenis uit een stad en zonder tastbare geschiedenis is het extra moeilijk om een hart warmbloedig te laten kloppen... Tja.
Amsterdam krijgt plotsklaps iets voor mij van een reusachtige spin, zoals de kunstenares Louis Bourgeois die gebouwd heeft. De spin woont in zijn grachtengordelweb en heet grachtengordeldier. Het verblijft in labyrinten gemaakt van eigen huisvuil, verstoft en aan elkaar genaaid, in beklemmende doorzichtige cellen van staal en pijn en torentjestrappen die naar nergens leiden, a la de wereld van Louis Bourgeois. Waar komt deze aanklacht plotseling vandaan? Misschien heb ik heimwee naar de ruimte van London. Want ik ben dol op Amsterdam.
