Op mijn wc hangt al een poos, slordig weggescheurd, een foto van Virginia Woolf met het onderschrift: het gezicht als raadsel. Het is een foto van de fotografe Gisele Freund uit 1939 en die foto's horen bij de bekendste portretten van Woolf. Volgens de legende was Woolf woedend over de fotosessie, maar de cultuurhistoricus Léon Hanssen vraagt zich af of dit wel waar is.Freund, die al befaamd was door haar indringende portretten van allerlei intellectuelen, zou onverwachts meegenomen zijn door Victoria Ocampo, een beeldschone, schatrijke Argentijnse schrijfster en uitgeefster. Hanssen wijst erop dat in de serie portretten, Virginia Woolf telkens andere kleren aan heeft. Iemand die woedend is, kan toch niet tegelijkertijd het geduld en de ijdelheid opbrengen om zich te verkleden, vraagt Hansson zich retorisch af.
Dus wat zien we? Een Virginia met een woedende blik, of is ze eigenlijk olijk en geamuseerd? Ze kijkt de camera in, met een sigaartje in de hand, een kanten blouse als een wit domineesbefje onder een zwart vestje. Leuke foto, vind ik het. Volgens mij is ze niet kwaad.
Nu bekend is dat meisjes geen boerka aan mogen, behalve in het hoger onderwijs, kun je weer eens bedenken wat een bulk van info er inderdaad van de simpele verschijning van iemand tot je komt. Ik vind het volkomen terecht dat men op school, waar iedere volwassene ook mede een kind naar volwassenheid begeleidt, je een kind in volle glorie kan aanschouwen.
Lichaamstaal, het gezicht: ze spreken boekdelen. Wát je ziet blijft open voor interpretatie en die openheid, daar gaat het om.
