Wat is het toch geweldig om nieuwe muziek te leren kennen. Ditmaal is het van de Pool Henrijk Górecki, de derde symphonie, gecomponeerd in 1976 en uitgevoerd door het London Sinfoniette met David Zinmann als dirigent. Speciaal te beluisteren voor vandaag: de Dodenherdenkingsdag. Langzame, trage, van verlies doorwaakte muziek, aangrijpend; prachtig. De symfonie bestaat uit drie delen en het overkoepelende thema is het verlies van moeders en hun kinderen. De woorden worden slepend gezongen door een sopraan.
Deel 1 is een klaaglied uit de tweede helft van de 15 e eeuw uit een klooster. Het is moeder Maria die hier weent om haar gestorven zoon. Deel 2 is heel bijzonder: het zijn de woorden die de 18 jarige Helena Wanda Blazusiakówna gegrifd heeft op de muur in een cel , gevangen in een kelder van een Gestapo hoofdkwartier in Zakopane, in de bergen van Polen. Het was 25 september 1944 en ze richt de woorden naar haar moeder: 'Nee moeder, huil niet. Onbevlekte koningin van de hemel, blijf altijd bij mij. 'Zdrowás Mario', wat 'Ave Maria' betekent, op zijn Pools. Deel 3 is een Pools volkslied, waar opnieuw een moeder rouwt om het verlies van een zoon.
De eerste koffie drinken met deze muziek, op deze dag, waar vanavond in twee minuten stilte in het openbaar de doden worden herdacht, is speciaal. Die stilte lijkt een soort tere wand te weven tussen de doden aan de ene zijde en de levenden, het leven, aan de andere zijde. Aan onze zijde. Na die twee minuten stilte begint er al een voorzichtige opmaat naar morgen: Bevrijdingsdag. Bevrijding uit de ketenen van de wanhoop en de rouw, bevrijding van een oorlog die het Westen de mogelijkheid gaf om een democratie vorm te geven en een democratisch bewustzijn in mensen te planten...
Op de klanken van de symfonie krabbelde ik de volgende woorden op, die ik in de maandagochtend-meditatie zal gaan uitspreken:
We zijn stil
zo stil soms
om de zachte lagen
van onze ziel
te herscheppen.
Stilte als milde regen
waardoor het wachtende zaad
van de hoop,
het vertrouwen,
de verbondenheid
kan ontkiemen.
Misschien bloeien we open
misschien wordt de kale vlakte
een bloemenzee
waar we doorheen wandelen,
genieten van de geuren
van barmhartigheid, heil: geluk.
