Dat is toch grappig. Hoe verschillende werelden in mijn hoofd ineens bij elkaar komen. Ik kreeg van M. de tip om eens te zoeken naar Les Temps de Gitanes; Ederlezi. Dus op YouTube kom ik eerst een operaversie tegen en daarna een filmversie, ergens in de buitenlucht bij een rivier opgenomen. Het heeft een klagende, zwervende ondertoon. Het lijkt alsof er afscheid van iemand wordt genomen, de tekst zegt ook steeds: O, mijn vader, o mijn moeder. Er zijn veel mensen bij betrokken met vuur en fakkels aan de oevers en in het water.
Ik denk: O, dit zou ook heel geschikt zijn om op Oerol uit te voeren, het buiten-theaterfestival op Terschelling, dat over een maand daar plaatsvindt en waarop ik me alweer aan het verheugen ben: lekker buiten bij zee in mijn tentje.De combinatie van zwervend buiten zijn in een landschap waar de verbeelding 10 dagen lang mag wonen, bevalt me zeer.
Gaat het lied over Afscheid? Of wellicht ook al het gloren van een nieuw begin? Beide gaan misschien wel altijd een beetje samen. Een nieuw iets gaat ook altijd gepaard met het afstand nemen van het oude: Het is geweest, je draagt het weg, zoiets doet dit lied. Toen zag ik dat er een uitvoering was van het zigeunerorkest o.l.v. Goran Bregovic, live in 2005 opgenomen. Daar zingen ze en spelen ze, maar in een wel heel bekende ruimte!: het is de Franscesco-basiliek in Assisi, in de bovenkerk, waar het leven van Franciscus door Giotto alle wanden siert, als een beeldverhaal.
Franciscus... de zwerver bij uitstek. Toen de grote basiliek gebouwd werd, vlak na zijn dood, waren er al geluiden dat hij zich in zijn graf had omgedraaid, als hij dit gezien had. Maar eigenlijk is het nog erger: hij wilde naakt neergelegd worden in Portiuncula, zijn favoriete stukje aarde, in de bossen, ongeveer 7 kilometer onder Assisi, waar hij en zijn broeders woonden, maar hij is uit zijn graf gehaald en in een tombe gestopt, helemaal onder in die basiliek. Daar past wel een klagend lied bij.
Van die tombe ; daar zag je ook nog beelden van in het filmpje: Terwijl het orkest met Goran Bregevic het lied ten gehore brengt, daalt een Franciscaan met anderen de trappen af naar de tombe, waar meerdere mensen al kaarsen en lichtjes hebben ontstoken. Het betreft een Kerstuitvoering, er zitten ook bisschoppen in het publiek boven, maar wat gebeurd er nu precies?
Ik besluit het maar zelf zo positief mogelijk in te vullen: een eerbetoon aan Franciscus en zijn broeders, drie van zijn beste vrienden liggen daar ook, een eerbetoon aan het zwervende leven, aan de zigeuners, de echte en die in mezelf. Een eerbetoon aan het komende nieuwe leven: die baby in een stal, die zijn leven ook zwervend begon, in het stro onder een sterrenhemel.
Buiten is het leven ruimer, grootser, zonder muren. Ik had van M. begrepen dat er ook een uitvoering van het lied is, waar straatmuzikanten over de hele wereld tezamen dit lied vertolken, allemaal delen aan elkaar gecompileerd, maar dat kan ik niet vinden. Dat past eigenlijk wel bij Les Temps de Gitannes, de tijd van de zigeuners, altijd zwervend en dolend, nooit zomaar thuis en makkelijk te vinden. Het hart mee met de wind, alle verten tegemoet.
