Zonet weer bijna zo’n kastje-naar-de-muur-telefoontje met een medewerker van het Nederlandse consulaat. die toegezegd hadden vanuit Bombay om ook een request letter te schrijven. Ik bleek door verbonden te zijn naar Den Haag, want haar Indiase collega’s in Bombay waren allemaal bezet. Amehoela, denk ik ondertussen, men is hier in India, een meester in het zich onbereikbaar houden... De feedback-functie op de aanvraag-site, waar je in vijfhonderd leestekens een bericht kan achterlaten, zegt ook gewoon ERROR, had ik net ondervonden. Dus ik werd voor het eerst bijna emotioneel door de telefoon. Vast ook, omdat je ineens Nederlands praat... Dat zag de eigenaar van dit guesthouse en die kwam ineens met de naam van een vrouw bij de immigratiedienst in Kanchipuram: zij zal je helpen, zegt hij. Dat ga ik morgen proberen.
Ik had net zo’n mooie ochtendwandeling met ochtendbaden in zee, gemaakt aan het strand. Er waren kokosnoten, omwikkeld in rode doeken aangespoeld. Men offert dus op zee aan de goden. Ik vond drie potscherven van kruiken. In Nederland aan de Waal is dat meteen Oudheid, maar hier worden nog aardewerken kruiken gebruikt. Ik vroeg me af, hoe het hier was in de tijd van de Pallava’s, in de 7e en 8e eeuw na Christus. In wat voor soort huizen woonden ze? Daar is niks van over. Waar komt hun geïntrigeerd zijn door rotsen, vandaan?
Ik lees de laatste week veel in de schaduw van de bomen, op een rots, waar ook al die rotstempels zijn. Op zoek naar een goed plekje tussen de rotsen valt het me op dat heel veel rotsen bewerkt zijn. Trapjes uitgehouwen, dus dat betekent dat ze niet alleen in de tempels, maar ook op de rotsen zelf verbleven. Vierkante stukjes eruit gehakt, grote stippen op een rij, kartels gemaakt aan de bovenkant, groeven. Waartoe? Driehoekige uitsparingen zijn waarschijnlijk plekken waar ze olielampje in konden zetten.
Het terrein is zo sfeervol, ook bij zonsondergang. Dan wordt Krishna’s Butterbal een ovale zwarte schijf, er vliegen vleermuizen omheen. En elke keer vallen me weer andere dingen op in de uitgehouwen beelden. Zoals de omarming van Arjuna met een man. Dat zie je hier heel veel: jonge mannen lopen hand in hand of omarmd, ze kruipen soms bijna weg in elkaar. Ik denk steeds meer dat dit komt omdat een van de belangrijkste godenverhalen gaat over de vriendschap van Khrishna en Arjuna, en hun gesprekken, samen.
Wiki was in het food center nu kwaad op Sunjay. Daarmee werd hij van zombie, ineens weer een mens. Daar kan ik nog wat van leren... het lukt me amper om echt kwaad te worden op mensen die zomaar verdwenen zijn, uit mijn leven... Hij heeft geen respect, zegt Wiki nu. We waren close friends, we werkten samen, aten samen, sliepen soms samen (zegt dus niks over seksuele geaardheid, hier). Dan zaten we hier elke dag wat te drinken en hij heeft niks gezegd! Als hij beter werk in Chennai heeft gevonden, I do not mind, you’re free to do, go!, maar niks zeggen: ik heb hem nu twee dagen lang overal gezocht... Ja, hij was kwaad, en hij had pijn, zei hij.
Ook het criterium van de baas is: respect hebben voor elkaar. Ali, de tea-master kan rustig een of twee maanden nu wegblijven, zijn plaats blijft voor hem gereserveerd. Maar Sunjay is dus niet meer welkom... Ik begrijp Wiki’s pijn zo goed. En ik zie mijn eerste neiging weer, om het toch goed te praten van Sunjay. Dat die misschien bang was om te praten... enzovoort. Maar ik slikte mijn woorden in. Wederzijds respect is inderdaad de basis van alles, er is mental iets met je aan de hand, zoals Wiki zegt, als je dat niet geeft, aan elkaar. Maar mijn warme gevoel voor Sunjay blijft even groot...
