Thirukalukundram

‘Dat dit echt bestaat’, dacht ik, ‘en dat ik hier zo zit’. In het schemerdonker op de top van een rots, in het heiligste van het heiligste van deze tempel. Na een lange, lange klim omhoog over brede stenen trappen. Je betreedt dan eindelijk de tempel. Rechts een kleine ruimte met een prachtig uitzicht op de omgeving. Later werd er daar rijst op een palmblad uitgedeeld aan de bezoekers. Dan weer over de drempel van een deur en dan is plotseling het volle daglicht verdwenen en kiert er alleen wat licht door de smalle uitsparingen. In nissen uit de rots gehouwen, de altaartjes van Goden, met een enkel lichtje erbij, ik liep eromheen,  donkere pilaren, ergens stroomt er water en toen kon je nog een holte in, ik zag mensen op de grond zitten. Zou ik me bij hen kunnen voegen? 

Ik zag op de grond acht jonge vrouwen zitten, en ook een stel met een peutertje,een ander jong stel, een oudere vrouw... ja, ik kon er vast wel bij. Achter een rood gordijn waren twee priesters in oranje doeken bezig en voor walmde het van de wierook, door twee priesters rondgebracht en bij eentje zag ik een gouden Apple smartphone tussen zijn lendendoek en zijn blote huid zitten. Alle vrouwen in sari waren stil, maar ook niet overdreven devoot. En toch... het voelde aan alsof ik deelgenoot was van een oeroud ritueel en dat klopt ook wel: ook deze tempel is door de Pallava’s gebouwd in de 7e eeuw, zoals de grottempels in Mallamapuram.

Het is in Thirukalukundram, 17 kilometer verder, de bus reed over een eenbaans geasfalteerde weg, dus met een tuktuk vanaf de andere kant werd het passen en meten, door rijstvelden met palmbomen, een dorpje tussen de bananenbomen, de onderkant van de vierkante huisjes was van cement gemaakt, en daarboven was een puntdak van palmboomblad. De tempel wordt wel de Eagle Temple genoemd en Shiva wordt er vereerd in de gedaante van Vedagiriswarar. Shiva en het vuur: de priester met de smartphone ontstak alle lichtjes aan van een grote bergvormige kandelaar, belletjes klonken, het gezang verhevigd, iedereen ging staan en toen ging het gordijn open en was daar een muur van lichtjes van vuur met in het midden Shiva. De klim naar boven, de dagelijkse rituelen, de festivals: het wordt al 13 eeuwen zo gedaan...

Did you meet the Godhead?, vroeg de maker van het Shivabeeld, die ervaart dat beelden, een levende werkelijkheid kunnen worden, met glinsterende ogen. Van hem kwam de tip om naar deze tempel te gaan. Tussen één en vier zijn alle tempels dicht, weet ik ondertussen, en in dit geval is dat ook wel nodig, want bij de afdaling op blote voeten, kon je op de stukjes die geen overkapping hadden al bijna niet meer lopen, zo heet was de steen.

Ik heb nog wat gerelaxt in het voorgedeelte van de tempel, zoals er meerdere na de afdaling deden en daarna naar de enorme watertank er vlakbij. Trappen rondom de rechthoek, waar een vrouw twee uur lang zonder pauze de was deed, het regelmatige slaan van de kleding op de steen...ook dat wordt al eeuwenlang zo gedaan... Ik weet niet of het bassin eigenlijk een natuurlijk meer is geweest, ooit, ik vermoed van wel. Nu is het ook een tempel en dat was het wellicht ook al in de tijd van de Pallava’s. Wel jammer dat je er niet in mag zwemmen, zou lekker zijn voor de jeugd van de govermental school, die erbij lag, Alleen je aan de kant ook wassen, dat mag wel, want dat zag  ik later een oude man doen. Wat een landelijke rust en er woei bovenaan de trappen een aangenaam zeebriesje, schat ik zo in: dat deze over de vlakte komt aanwaaien.

Want ik wilde er nog een tempel bezoeken, die gewijd is aan Parvati, de metgezellin van Shiva. Vier grote hoge torens heeft het en O! , wat zag ik daar toch weer voor prachtige beelden in de pilaren, waarvan sommige bestonden uit een steigerend paard met een ruiter erop. Altijd leuk ook, als het aantal beelden van vrouwen het aantal van mannen evenaart of zelfs overtreft. Eindelijk eens een gehele tempel  aan een vrouw gewijd. Het was een heel mooie dag, die begon met een ochtendduik in zee.