Ik weet niet wat het is, waarom sommige mensen je meteen raken en je iets hebt met die ander, meteen. Iets in je onbewuste wordt geraakt, iets van een diepe herkenning, van vroeger, heel vroeger, wat je brein wellicht alweer vergeten is. Je hebt het met sommige mensen, bij leven nabij of tot je gekomen via de kracht van het woord.
Ik had het bij de kennismaking met Franciscus van Assisi. Ik begreep zijn eenvoudige woorden meteen, alsof ik even in zijn huid kon zitten. Ik begrijp alle irritatie en onbegrip die ander hebben jegens hem, maar er gebeurt altijd iets in me, als ik daar tenminste bij stil wil staan, waardoor ik smelt.
Nu in Perugia, was het weer zo. De plaats van zijn grootste crisis. Ik begrijp nu dat dit hem hier gebeurde en niet in zijn woonplaats Assisi. Dat is een overzichtelijk, vriendelijk stadje waar zijn vader aanzien genoot als rijke lakenhandelaar. Daar was het van meet af aan de bedoeling dat hij de zaak van zijn vader zou overnemen, zijn bedje gespreid. Ik snap zijn plezier in het leven, zijn dromen om ridder te worden, hoe hij zich overgaf aan zang en spel.
Hij werd kruisvaarder, dat paste bij zijn standing. En toen mislukte die kruistocht en werd hij gevangen in Perugia, de stad waarmee Assisi in oorlog was. Nu heb ik een dag door Perugia gezworven. Ineens dacht ik: het lijkt wel alsof ik door het menselijk brein loop. Kleine kronkelige steegjes met bochten die je niet kunt overzien, omhoog en omlaag, maar tegelijk ook machtige imposante muren, tot 5 verdiepingen hoog gebouwd. Een spel van licht en donker langs de oude stenen.
Op sommige plekjes was het klam en vochtig omdat het zonlicht daar nauwelijks komt, op andere plekken zinderde het van de hitte. Het grote plein boven geeft ruimte en lucht, daar leiden alle straten en steegjes met bogen, trappen, naar links en naar rechts, naar toe. Ik zou daar ook een crisis kunnen krijgen en het daar eindelijk kunnen uitvechten met mezelf. Ongezien door de sociale ogen van je omgeving.
Franciscus had een soort fysiek concreet geheugen, een ander woord weet ik er even niet voor. Al zijn ervaringen en gevoelens zijn gekoppeld aan plaatsen en sensaties. De zon. Water. Vuur. Wind. De aarde met de vruchten en kleuren. De Maan. Het icoon van het kruis van Damiano en... Perugia.
Perugia gaf hem de mogelijkheid om helemaal te verdwijnen en toch te weten dat er een uitweg is, dat denk ik. Omdat de stad zelf zo gebouwd is. Bewijzen kan ik dit niet. Dat is ook niet nodig. Sympathie is niet redelijk en hoeft niet verantwoord te worden.