maandag 15 juni 2020

Imaginair eiland

Ik keek in mijn foto’s terug van vorig jaar, de Biënnale in Venetië en blijf hangen op een uitspraak van Jesse Darling: ‘The consistent thread is that everything is connected and everything is vulnerable’ Hoe waar is dit gebleken, nu in de Coronatijd... Ik lees in mijn eigen blog terug dat ik met haar mijn Biënnale-tijd afsluit, op 30 augustus, alweer op weg naar huis, in de trein. Zij wilde beeldhouwster worden, maar werd ziek en had de lichamelijke kracht daar niet toe. Dus ze is gaan beeldhouwen met gewone dingen om haar heen. Eyecatcher waren een groep rode plastic stoeltjes op wankele poten. Dat associeerde ik met het mensdom, maar nu, in deze Coronatijd, kan zo’n groepje helemaal niet meer zo aanwezig zijn, zo dicht tegen elkaar.

Ik ben benieuwd wat zij nu maakt, in Coronatijd...Zij weet dus heel goed, hoe het is om in je aspiraties tegengewerkt te worden doordat je ook je lichaam bent en haar eigen wijze van kunstenaarschap is een voorbeeld hoe je toch ten volle kunt zijn wie je bent, ondanks de beperkingen. Dat is een ervaring die een ieder nu heeft te realiseren: wie ben je, wie blijf je en misschien vooral ook: wie wil je nu worden? Deze tijd heeft veel wat verborgen was ineens in de openbaarheid gebracht: geweld en seksueel misbruik wereldwijd in thuissituaties, dat alcohol een belangrijke oorzaak is van geweld in Zuid Afrika, waar twee rivaliserende jeugdbendes zich verzoenden met elkaar en voedsel bij de anderen gingen brengen. In Nederland de omstandigheden van mensen die werken in de slachthuizen en dat wist ik al 25 jaar geleden, toen een vriend van mij één dag meeging, midden in de nacht gestouwd in een vol busje met onbekenden: hij is er meteen mee gestopt. En dan is er natuurlijk Black Lives Matter: mensen die nooit meer terug willen gaan naar hoe het eerder was en nu dan eindelijk met hun ervaringen van negatie, vernedering, discriminatie naar buiten komen...

Ondertussen heeft Oerol een ‘Imaginair Eiland’ opgericht: er is een programma dat je gratis kunt bezoeken, je kunt je deze hele week tot en met vrijdag je ermee bezig houden. Er zijn optredens en podcasts en interviews, er komen ‘Zoom-meetings’ waar je aan kan meedoen. Aan  mensen die op het eiland zelf zijn, wordt gevraagd om géén publiek te gaan vormen, dus ook voor hen, aanwezig op het echte eiland, blijft Oerol imaginair, oftewel virtueel. 

Gisteren zag ik een bijna lege boot naar Terschelling, alle mensen met mondmaskertjes en Kasper op het eiland arriveren, een fiets huren aan de kade, waar ik deze ook altijd huur, zijn fietstocht over bekende paden en dan zet hij zijn tentje op, op een verder volstrekt lege camping, de natuurcamping bij West-Terschelling. En je hoort hem een plas plegen in de bosjes. Vanochtend keek ik meer dan veertig minuten naar Kasper op de Noordsvaarder. Een camera met dat weidse zicht op het Groene Strand, het is wat mistig, ook daar is het gras verdroogd zoals hier, er komen met regelmaat fietsers en een enkele wandelaar in regenkleding voorbij en de camera moet zichtbaar zijn, want één van de vier dames die voorbij wandelen, gaat uitgebreid zwaaien.

Er is geen geluid, maar uit jezelf hoor je de wind waaien en de capuchon bij je oren wapperen en de enige constante in beeld, is dus dat kleine mannetje in de verte. Hij tuurt lang op het Wad, loopt naar het midden van het beeld, heeft zijn dagrugzakje achtergelaten, loopt weer terug, staat stil en loopt naar de rand van het water, draait zich weer om en loopt uiteindelijk de verte in, richting de duinen en ontmoet daar een ander minuscuul klein figuurtje. Het anders  ‘zo zinderende eiland’ , uit zijn eigen aankondiging, is leeg... Elke dag zal hij ergens anders op het eiland zijn.

Toch aardig gedaan. Ik ontbeet en las onderwijl de krant, maar  het gebeurt toch wel een beetje dat je naast je terrasstoel met zicht op de bloemetjes in de potten en de groen omsloten tuin, óók een beetje daar bent, de sfeer van Oerol én Terschelling om je heen. Ik zie twee vrouwen in de buurt van hem op het strand wandelen, je ziet ze kijken naar hem, twijfelen of ze dichterbij zullen komen en dan lopen ze toch door. Zou er live wel iets van muziek te horen zijn, zoals het filmpje ook eindigt? Ik ben benieuwd of en hoe het Imaginaire Eiland mij kan boeien: ‘alles is met elkaar verbonden en alles is kwetsbaar’, een aardig motto voor deze imaginaire Oerol-week.