vrijdag 17 oktober 2008

Projectgroep

Ja, het was goed gisteren en vandaag. De vrienden van mijn studie kwamen weer samen. Ditmaal in het allerzuidelijkste puntje van Nederland, alwaar M. woont in een mooi 'landhuis', in een heel buitenlands aandoende dorpje. We hesen ons na een uurtje in de huifkar die getrokken werd door de opgeknapte tractor van S., de alweer 18-jarige zoon. De laatste keer dat we er waren, dolde hij op de apenkooizolder en reed in een plastic tractortje in de langgerekte tuin van boven naar beneden en weer terug.

De man van M. ging ook mee met zijn accordeon, dus we zongen al hobbelend door het prachtige heuvelland van Zuid Limburg: Lustig ist das Zigeunerleben, Fa-ri-a! Intens fel gekleurde luchten, een late middagherfstzon, sperwers die over de landerijen aan het bidden waren, op alle kruisingen van de landweggetjes kleine kruisbeelden met bloemen. Is dit Nederland? Ja, we zijn in Nederland, alwaar het roomse leven nog uitbundig bloeit.

We gingen naar een kerkje in Wahlwiller. Een kleinood. Van binnen geschilderd en getamponneerd in, blauwe, paarse lichtgroene en gele kleuren. Respectievelijk Witte Donderdag, Goede Vrijdag en de Verrijzenis voorstellend. New Age en Antroposofische kleuren, net zo goed. Het kerkje is geschilderd door de kunstenaar Aad de Haas in 1947 en er is een kruisweg in lichtgroen en geel. De gezichten zou je gedeformeerd kunnen noemen: ze lijken op aapjes of beter gezegd als die van babies in embryonale staat.

De koster deed een rondleiding en hij heeft als jonge knaap, toen hij misdienaar was, Aad de Haas himself het zien aanbrengen. Mooi, hoe zo'n man werkelijk over alles wat te vertellen had; een ooggetuigenverslag. De rijke symboliek van Jezus die overal wat groter erop staat, behalve bij de statie waar Veronica de zweetdoek geeft en zíj iets groter is: gelijkwaardigheid van een vrouw aan deze man. Wie van harte, zonder aarzeling geeft, overstijgt zichzelf.En het hondje, teken van trouw die steeds weer op de staties opdook. En de iele bomen die meetreurden of zich weer oprichten en de hobbelende levenslijn als horizon.
Enzovoort.


Uniek aan de kruisweg is, dat ook de verrijzenis wordt afgebeeld. De Jezus figuur is getransformeerd en zweeft boven de aarde. Aad de Haas legt Jezus in de grond en niet zoals de evangelieeen in een grot, waar een steen wordt weggerold. Als een grote graankorrel wordt hij in de aarde gelegd en wie goed kijkt, ziet bij de laatste statie, uit de aarde nieuwe kiemen ontspruiten. De graankorrel moet eerst sterven, alvorens nieuwe vruchten voort te kunnen brengen, zo gaat het bijbelse verhaal...

De sfeer doet me denken aan de kapel in Chevotogne, zei een van ons, kent u dat? 'Nee, ik ben nooit verder gekomen dan deze omgeving', antwoordde hij met pretoogjes die leken op die van Johny Kraaykamp. 'Nee, u gaat hier niet weg, want U hebt hier uw verhalen te vertellen!', zei ik. 'Juist!' zei hij en keek me met stralende ogen een kort moment heel doordringend aan. Leuk. De wereld van de verbeelding en verhalen, heeft geen verplaatsing in de ruimte nodig. Je blijft gewoon, waar je bent.

De rest van de dag en avond zaten we aan tafel en op de bank en vertelden elkaar onze verhalen. Bizonder, dat we al meer dan 25 jaar bij elkaar komen. Kinderen zien geboren worden en volwassen zien worden. Elkaars zoektochten volgend, en dan weer herhalend aan elkaar: weet je wel, dit zijn wij, óns projectgroepje 'Is bidden zinvol?', zo heetten wij.

Of bidden zinvol is, dat weten we niet, maar dat we onszelf zinvol vinden, dat is zeker.