vrijdag 8 mei 2020

Corona-blues ?...Leonora Carrington

Het mini-concert dat Norah Jones in onze nacht gegeven heeft, ik beluisterde het  nadat het één uur online was, in de vroege ochtend wanneer de mussen beginnen te tjilpen en ik vaak even wakker wordt, kun je wel de Corona-blues noemen. Vorige week was ze vrolijker, toen vierde ze de verjaardag van Willie Nelson. Maar nu: het eerste liedje herhaalt steeds  de woorden: Feeling the same way all over again  en haar tweede nieuwe liedje: Trying to keep it together. Tevoren zegt ze dat ze wel een vrolijker liedje had willen schrijven, maar dat dit eruit kwam... De enige woorden die ze spreekt, ze eindigt haar concertje met een handkus. Mooi om haar zo ongeschminkt en daarmee transparant te zien musiceren, kwetsbare emoties over haar gezicht.


Ik zelf heb alleen heel af en toe last van hele lichte Corona-blues... Zoals gisteren toen ik naar het openlucht tuincentrum ging in mijn buurt. Alle paarse Judaspenning is uitgebloeid, dus er mocht wel weer wat eenjaarse bloemenpracht in de potten komen. Het was er drukker dan ik ooit heb meegemaakt op een doordeweekse dag, maar door de grote kramen was 1,5 meter afstand wel te beoefenen, dus ik ging niet rechtsomkeer. Maar hoe anders is het nu: niet flaneren langs alle bloemetjes op en neer en ter plekke bedenken, welke kleurencombinaties ik dit jaar zou maken in de diverse potten.Ik ging aan de zijkant staan, scande wat snel veel kleur zou opleveren, wachtte tot de rij bij de kassa weg was en pakte vier grote Franse geraniums, die ik nog nooit had meegenomen, en één grote hangfuchsia en dan weg wezen.

Ach... wat is de wereld voorlopig veranderd... al zie ik in concreto niet veel meer dan mijn eigen achtertuin, ik heb mijn binnenstad nog niet gezien en heb daar ook geen behoefte aan. Het werkelijke leven zijn de mensen daarin, rust en leegte houden nu ook iets van gemis. Ik zag een filmpje van een wandeling over de kade bij Zattere, in Venetië. Een wandeling die ik door en door ken, zó dat ik van tevoren kon denken, zou zij ook nog even een inkijk geven in dat straatje dat nu komt, richting dat stille, intieme pleintje? Die ene oranje muur die daar zo afgebrokkeld is, nog steeds en dáár heb ik vaker gezeten... Maar dan is er de stilte: geen enkele tuffende boot op het water, kennelijk varen er ook nauwelijks nog vaporetto's. En die stilte is niet louterend, maar illustreert dat mensen weg moeten blijven, ze mogen niet bewegen in die prachtige omgeving die door hen zelf geschapen is.

Na het miniconcert van Norah Jones zag ik in de vroege ochtend bij Tate Shots een korte reportage van een nicht van de schilderes Leonora Carrington Britain’s lost surrealist. Ik heb een boek van haar van Susan L. Aberth, Surrealism, Alchemy and Art. Ik dacht dat zij al overleden was. Misschien is dat nu ook zo, maar in 2006 nog niet. Tot mijn verbazing vindt deze nicht Leonora in Mexico en plotseling is daar bewegend beeld van haar en ook nog een gesprekje. Een soort van omgekeerd effect van al die lege straten in mijn naaste omgeving ( alhoewel er op het strandje bij de vijver gezinnetjes hun picknickkleden hadden uitgespreid). Ik weet dat er lege straten zijn, maar vind het toch raar, al die bewegingloosheid. En nu meende ik nooit een bewegend beeld van Leonora Carrington te zullen zien. Zij voelde zich opgesloten in haar omgeving, ze paste er niet in, en onderwijl zie je stukken van haar schilderijen, zoals groene Engelse heuvels en een surrealistische soort vrouw erin, gewikkeld in een zwart-wit gevlekte koeiendoek en nicht vertelt dat ze, weg wil van haar familie en Max Ernst ontmoet en in Frankrijk met hem gaat wonen, zij was twintig jaar. Dan komt de Tweede Wereldoorlog en ze moet vluchten. En dan zie je haar ineens in beeld, haar oude benen schuifelen  in een winkelstraat en ik denk nog dat het oude archiefbeelden zijn, en zie ook nog eens op de achtergrond ‘Corona’ staan... Ja, dat is een Mexicaans bier, maar het lijkt uit de alchemistische wereld van Carrington zelf te komen, dat ik dit nu zo zie.

En dan ineens: spreekt Leonora Carrington, ze is vol in beeld, vol leven! Ze vertelt dat de enige kunst die ze van  thuis heeft meegekregen, haar moeder was, die koekjesblikken beschilderde. Er zijn verder geen kunstenaars in de familie, het is niet erfelijk, kunst komt ergens anders vandaan.
Een heel eigenzinnige vrouw, die indringend tegen haar nicht uit Engeland zegt: You’re trying to intellectualise something and you are wasting your time... canvas is an open space.. .it is a visual world that is different... I am moving in space...
Dat is wat er te doen is in deze Coronatijd: blijven bewegen in een eindeloze open ruimte die niet de nu krap bemeten ruimte van de huidige wereld is.