Elkaar hoog houden, luisterend

Er zijn mensen die blijven zeggen dat de wereldwijde ‘pandemie’ in hun ogen een vorm van massahysterie is. Er gaan meer mensen jaarlijks dood aan aids wereldwijd, 800.000 en daar hoor je niemand over, terwijl de teller wereldwijd van Covid-19  maar op 150.000 staat, dus waar gaat dit over? Als we een eeuw geleden hadden geleefd, dan was het Coronavirus helemaal niet opgevallen, het grootste deel van de doden is immers oud en die gingen toen dan dood aan een longontsteking. De wereldwijde lockdown was helemaal niet nodig geweest, die schade is veel groter. Het journaal besteedde aandacht aan Zweden, waar ik ook al een blogje aan heb gewijd: daar is alles gewoon doorgegaan, er zijn daar nu ongeveer 3500 doden, maar ze hebben wel een groepsimmuniteit van 40% nu. Dus wat was wijs geweest, lijkt de eerste Nederlandse reflectie te worden, nu de lockdown stapje voor stapje wordt opgeheven.

Daar staat tegenover dat zo iemand als premier Boris Johnson ook begonnen is met te zeggen dat Covid-19 vergelijkbaar is met een griep, totdat hij het zelf kreeg en nu zijn pasgeboren zoontje vernoemt naar de dokteren die zijn leven hebben gered. En daar is dan Trump, die het virus ook niet serieus nam, er zijn daar nu 70.000 doden het hoogste aantal wereldwijd, en nu gaat hij China de schuld geven, die een virus uit het laboratorium heeft losgelaten en daarmee de grootste aanval op de USA heeft gedaan, groter dan 9/11... In Nederland is de berekening dat zonder lockdown er meer dan 23.000 mensen op de IC hadden kunnen belanden. Maar ja, straks blijken er mensen met posttraumatische symptomen te zijn van zes weken thuis verblijven, kinderen hebben een enorme leerachterstand en dat treft met name kinderen uit sociaal zwakkere milieus, want onderwijs is in de grond ‘de grote gelijkmaker’ en dus zijn er, die nu levenslang de boot zullen missen.

Dus tja... is er een gelijk te vinden in deze? Mij lijkt de kern, het criterium  van een goede handelswijze of er een vermogen was en is om te luisteren. Luisteren naar menselijke stemmen en geluiden en daarnaar handelen. We leven nu in een wereld waar door het internet informatie heel snel alle hoeken van de aarde bereikt. En daarin was al snel de stem van de ziekenhuizen en het zorgpersoneel te horen: in de lockdown in Nederland en de bereidwilligheid om mee te werken, speelde ten zeerste mee, dat niemand het mee wilde maken dat er gekozen moest worden wie er wel en niet op de IC mocht belanden. Voor het eerst prevaleerden ouderen en kwetsbaren boven The survival of the fittest in het woord ‘samen’. Nu dit eerste gevaar geweken is, gaat in Nederland de aandacht richting andere slachtoffers die door de lockdown dreigen te vallen: depressie, angst en slapeloosheid nemen toe, faillissementen van bedrijven: van de KLM, tot theaters of die ene droom van een één-mens onderneming... Dus het moet weer anders en dit is ook een vorm van luisteren.

Luisteren dus en ook gaandeweg leren over het virus; hoe dat letterlijk zijn gang gaat. De pandemie is écht omdat de wereld geluisterd heeft naar berichten over het virus dat zich toch niet hield aan alleen maar koude en vochtige streken, zoals men bijvoorbeeld nog even op Bali dacht, dus de onbekendheid van de besmettelijkheid is serieus genomen. Ook de berichten uit de zorg dat je niet meer kon vertrouwen op je professionele oog: patiënten stierven voor hun ogen, terwijl ze er enkele uren daarvoor nog best monter bijlagen. De Coronatijd heeft tenminste meer menselijkheid naar de oppervlakte gebracht: een lege wereld,  iedereen binnen met zoveel stilstand... maar tegelijk zoveel tekenen om wel naar buiten te willen komen, op zoek naar verbinding en dromen van een andere toekomstige wereld.

Ik zie de tekening voor mij die de kunstenaar Banksy heeft opgehangen in een ziekenhuis in South Hampton. Een jongetje houdt een poppetje omhoog van een verpleegster met een mondkapje voor en laat die vliegen, terwijl Batman en Spider-Man in de prullenbak liggen. Er blijft een virus dat het onmogelijk maakt dat mensen in grote evenementen bij elkaar komen, dat afstand houden van elkaar nodig maakt, mondkapjes verschijnen in het straatbeeld,  misschien komt het elkaar-een-hand geven, nooit meer terug... Een virus dat ook zorgpersoneel kwetsbaar maakt, omdat daar ook veel doden vallen, ondanks alle beschermende maatregelen. Er zijn geen superhero’s: ook Batman zelf is dat in de laatste verhalen niet meer en Spider-Man leert dat zijn nieuwe hoogmoed, omdat hij eindelijk populair is geworden in New York, hem vervreemd van zijn vriendin... Hij leert opnieuw te luisteren, zo zag ik onlangs in de film Spider-Man 3.

Blijven luisteren en elkaar hoog houden, zoals dat jongetje een gewoon mens laat vliegen... Dat vraagt daadkracht en dat heeft voor een ieder een eigen invulling, vraagt een volstrekt eigen handelswijze. Voor de risicogroep blijft dat: heel voorzichtig zijn en voornamelijk thuis blijven.