Ik blijf het heel intrigerend vinden, hoezeer wie wij zijn en wat wij doen, afhankelijk is van ons brein. In Musicofilia; verhalen over muziek en het brein (2007), vertelt neuroloog Oliver Sacks weer over interressante mensen die hij in zijn praktijk is tegen gekomen. Het boek begint meteen met de groots mogelijke verbinding van je brein met je persoon: hoe een traceerbare verandering in het brein de desbetreffende persoon zozeer veranderd heeft, dat er sprake is van dat wat in de religie 'metanoia', 'bekering' genoemd wordt. Wanneer het brein zelf zoiets bewerkstelligt, dan is het zeer noodzakelijk om alle religie omgekeerd te vertellen: niet wij moeten aan voorwaarden voldoen om God, Het Hogere, De Eeuwige, waardig te zijn, maar het is aan ons om toegang te zoeken tot de mogelijkheden in ons eigen brein.Tony Cicoria wordt letterlijk getroffen door de bliksem. Hij dacht dat hij dood was. Hij zag zichzelf op de grond liggen en mensen om zijn lichaam staan. Hij zweefde weg, werd omringt door een blauwachtig licht en ervaarde een enorm gevoel van welbehagen en vredigheid. De bijna-dood-ervaring dus, waar Pim van Lommel in Nederland ook een bestseller over heeft geschreven: Eindeloos Bewustzijn.
Nadat na enige weken zijn leven weer zijn gang begon te gaan merkte hij bij zichzelf, zomaar uit het niets, een onverzadigbaar verlangen om naar klassieke pianomuziek te luisteren. En hij begon nieuwe muziek te horen. Alsof hij een radio aanzette en hij zegt daarover: 'Het komt uit de hemel, zoals Mozart zei.'
Cicoria heeft het gevoel een 'ander mens' te zijn, zowel muzikaal, emotioneel, pscyhologisch en spiritueel. Hij ziet nu ook aura's van licht rondom mensen. Er zou nu, het is gebeurt in 1994, veel verfijnder in de hersens gekeken kunnen worden hoe zijn brein functioneert, maar hij wil het niet meer. Hij beschouwt het als een gelukstreffer, een zegen, een gunst.
Iets vergelijkbaars is Salimah H. overkomen, een scheikundig onderzoekster, die bekend stond als een gereserveerde vrouw die bezeten kon zijn van huishoudelijke karweitjes. Ze kreeg een toeval en ze bleek een gezwel in de hersens te hebben. Dat werd succesvol weggehaald en hierna was ze getranformeerd tot een totaal ander mens.
Ook bij haar ontstond er plotsklaps een passie voor muziek, ze snakte ernaar om naar klassieke muziek te luisteren, naar concerten te gaan en kon in vervoering en tot tranen erdoor gebracht worden, terwijl ze ervoor in haar eigen woorden 'vagelijk muzikaal' was. Ook bleek ze ineens gigantisch van countrymuziek te houden, zozeer dat ze nu, in haar cabriolet uit de autoradio voor vertier voor de hele snelweg zorgde. Van afgesloten persoon was ze ineens een ander geworden: 'Wat er na de operatie gebeurde - ik voelde me herboren. Dat heeft mijn kijk op het leven veranderd en gemaakt dat ik van elke minuut geniet.'
Dit is toch razend interressant. Dan denk ik: weg met alle ballast van godsdienst en religie die vertrekt vanuit zwartgalligheid, schuld en boete. Alle woorden hieromtrent en wie die woorden bezigen, die breken en maken kapot. Het vertrekpunt en het doel van alles, zou muziek kunnen zijn. Muziek kent geen macht, geen hierarchie en onstaat pas wanneer alle instrumenten en stemmen zich op elkaar afstemmen. Harmonie, symphonie, cantate, het lied, de hymne: al die woorden verwijzen naar dat wat muziek is: woordenloze melodie van emotie en verlangen. Muziek en God: misschien vallen ze ergens wel samen.
