Nu zijn de zielen van de voorouders dus terug naar de bergen. De familietempel is geheel leeg en kaal, alle feestelijke doeken zijn ook weg. Dit zal nu 210 dagen, ongeveer, zo blijven, want dan komen ze weer op bezoek. Er hangt nu een aparte sfeer, bijna iets van: oké nou zijn we zelf weer aan de beurt om er het beste van te maken. Het is nu bijna 21u in de avond en op dit moment loopt er een Barong-optocht van Keliki Kawan naar Keliki. Dat is ongeveer twee kilometer maar wel met een stuk heel steil omhoog en omlaag en nog twee keer zo.
Ik heb ze nu in de hoofdstraat hier naar me toe zien lopen: veel jongens en mannen met vlaggen, parasollen en een groot langwerpig wit laken tussen hen in omfloerst met wierook. Ertussen in ook wat vrouwen met torenhoge fruitschalen en manden met eten. Ik was vanmiddag naar Keliki gewandeld want daar zou een Barongdans zijn, hoorde ik. Maar ik zag niks... net hoorde ik weer dat het om twee uur was geweest...Zou het tijdstip dan met de moderne techniek veranderd zijn en snel aan elkaar doorgecommuniceerd?, want om 16.00 kwam de regen met bakken naar beneden.
Ik kwam dus om half vier aan bij de tempel van Keliki die bij een enorme grote waringenboom staat. Mensen stroomden toe, en nu vooral vrouwen met torenhoge offers en manden vol voedsel. Binnen in het tempelcomplex bleek het er ook al barstensvol van te staan. Wat doen ze toch in de binnenste tempel? Omdat ik helemaal niet opval liep ik nu met de stroom mee naar binnen. In de binnenplaats bleken er veel mensen op de grond met al hun offerwaar bij zich en een priester sprak er gebeden uit en besprenkelde ze met heilig water.
Het heeft iets...grappigs? .... dat eerst al dat eten en die vruchten zo mooi gestapeld en aangekleed en met versieringen, allemaal eerst de tempel in wordt gedragen en dan weer eruit, om vervolgens alles zelf op te eten.... Ik had graag gewild zelf ook iets meegenomen te hebben, want dan had ik ertussen in kunnen zitten, in dat binnencomplex of buiten de tempel, waar ook veel mensen knielend baden en zichzelf en elkaar met water besprenkelden en bloemblaadjes. Er zijn nergens beelden in de tempels, alleen soms bij de ingangen als een soort wachters.
Zoveel offers, zoveel wierook, zoveel hanenbloed en toen ik vanochtend terug liep vanuit de tempel met de hanengevechten liepen vrouwen met hoge offerschalen op het hoofd juist richting de tempel. Het voelt wat gek, om zo onzichtbaar er aanwezig te zijn want ik heb wel een tempelsjaal om mijn middel, iedereen denkt dat ik er hoor, maar ik kijk alleen. Het zou me geen enkele moeite kosten om mee te doen. Het voelt natuurlijker aan dan ter kommunie gaan in de katholieke kerk, die gang kan ik in Nederland ,geloof ik, niet meer maken. Ik loop gemakkelijker de Barong achterna.
De TED-aanbeveling van deze zondag, Es Devlin, bracht me bij een citaat van E.M Forster, het komt uit Howards End, hoofdstuk 22: Only connect! That was the whole of her sermon.Only connect the prose and the passion, and both will be exalted, and human love will be seen at its height. Live in fragments no longer. Only connect, and the beast and the monk, robbed of the isolation that is life to either, will die. Samen in processie met het goede en het kwade: Barong.