Doe alles wat je kan en daarna: Laat los!

 Het bos geeft eigen genoegens. Je handen rondom een warme mok koffie. De walm ervan omhoog zien kringelen. Allerlei verschillende vogeltjes horen in de bomen. In de verte het geraas van de ochtendspits van de auto’s en daarbij ervaren dat de wereld gelaagd is. Stilte én drukte. Werken en mijmeren. Aanwezigheid en afwezigheid. Nabijheid en afstand…En ga zo maar door.

Loslaten…dat was wellicht het onderliggend thema van het gesprek met Oppaskind. En ze zei: je moet  tegen een paal botsen om het anders te gaan doen. En later zei ze over zichzelf: en nou maar wachten tot de paal komt, waar is de paal?! Ik moest lachen. Het blijft apart dat mensen tegen beter weten in, vaak tóch datgene doen waarvan ze weten dat het niet goed is, noch voor henzelf, noch voor anderen.

Soms weten mensen ook, dat ze, wanneer ze zouden leven vanuit een diepere laag in  zichzelf, het ánders zouden doen en ze er eigenlijk gelukkiger van zouden kunnen worden. Maar…? Iets in mij begrijpt dit niet. Als je al een weg ziet die je meer vrede en geluk kan geven, waarom deze dan niet meteen gaan bewandelen?  Dat vraagt soms om streng te zijn. Je zelf toespreken: Nee!, die kant ga ik niet meer op…

Religie en godsdienst doet in haar verhaal ook altijd die oproep: ommekeer, bekering, verlichting. Maar ja, al die verhalen zijn besmet geraakt door de institutionalisering ervan. Mensen en instanties die weer voor het eigen genoegen gaan, vergoddelijking van zichzelf door een plek in de hiërarchie te verkrijgen en te willen. Gemengd met tijd en cultuur, is dit dan ook nog eens alleen voor mannen werkelijk mogelijk.

Laat dat los! Doe alles wat mogelijk is om je te verbinden met anderen, om voor liefde, mededogen, zachtheid en kwetsbaarheid te gaan. En als dat je niet lukt, je die anderen niet kunt bereiken: laat dan ook los. Dit is zomaar een ochtenmijmering, constateer ik.

No condition is permanent

Mijn boshuisje is weer méér gevuld met ‘tierelantijnen’; spulletjes, ik kan het niet laten. Afbeeldingen van de voorkanten uit de New Yorker, gekozen uit de bakken vol op het zonnige pleintje voor het grote Metropolitan Museum.

Elk vertegenwoordigt iets van mijn New York-ervaring. Dat je overal door The Grid in Manhattan kunt kijken naar de horizon, de rommelige winkelstraatjes vol leven, kijken naar de film op een groot buitenscherm, in één oogopslag zoveel mensen zien met hun verschillende stemmingen en interacties, dat er overal gelezen wordt, enzovoort.

Ondertussen zag Bryant Park er gisteren overdag zó uit. Volkomen in de regen, een bouwplaats. De zomerhuiskamer is weg, op naar de Winter Village, met ijsbaan.

Dát is de status van het leven: No Condition is Permanent, zoals op het affiche staat dat ik meenam uit Venetië, van het paviljoen van Nigeria op de Biënnale. In dit geval bedoelt als oproep: Nigeria wil de roofkunst terug uit Groot Brittannië en wil met dit als basis en begin het museum oprichten van de  West-Afrikaanse kunst. 

Oppaskind E. was op bezoek. Het gevoel voor mijn twee oppaskinderen is uniek, dacht ik toen zij weer was vertrokken. Het zijn de enige twee mensen die ik meegemaakt heb vanaf drie maanden oud, totdat zij naar de middelbare school gingen, elke week, een hele dag. Dat ik haar babybuikje gezoend heb, terwijl ze kraaide van plezier en zonder woorden vroeg om méér en nu is zij 34 jaar. En zo is het dus: No condition is permanent.

Ik kreeg een cadeautje van haar. Een kaars met roze Japanse kersenbloesemgeur, rozenknopjes, steentjes en bladgoud in een potje uit de kringloop. Ze had alles zorgvuldig uitgekozen en gearrangeerd, speciaal voor mij. ‘Het is he-le-maal mijn smaak’ zei ik. ‘Ik ken je toch!’ antwoordde ze. Hartverwarmend.

De constante waarnemer

Hoe verschillend. Zeven weken was ik het gewend om langs drie huizen in mijn straat te lopen, bij de wasserij de hoek om en dan was ik in mijn winkelstraat. Eén block verder de winkel waar ik al mijn boodschappen deed; vers fruit voor een dollar per zakje, brood, melk en muesli of granola. Ook paprika en knoflook en tomaten en bacon, om af en toe een hartige hap klaar te maken. De winkel was 24 uur open, dus ook na een lange dag kon ik nog even snuffelen. Ik heb ook weleens Chinees gehaald, en Indiaas en kipkluifjes, allemaal aanwezig in mijn straat. Thais en Mexicaans had ook nog gekund.

Hier is het twaalf kilometer fietsen voor mijn grote boodschappen bij de Lidl. Ik sla in voor ongeveer twee weken. Fietsen door het bos, de lichtblauwe route, en bij de dorpstraat van Beekbergen sla ik dan rechts af, de roze route, over de Kaysersdijk. De maisvelden, bijna twee meter hoog, waren nu klaar om geoogst te worden. Toen ik vertrok piepten er V-vormige groene sprietjes uit de donkere aarde. 

Het is een mooie fietstocht; bos, glooiende landerijen en boerderijen, langs een ooievaarsnest, in de verte soms het boemeltreintje. Meestal begin ik ‘thuis heb ik nog een ansichtkaart…’ van Wim Zonneveld te neuriën.

Hoe verschillend de werkelijkheid om mij heen ook is, in mij is er een constante waarnemer. Die kijkt vanuit een onbepaalde plaats en tijd de wereld in: hier ben ik en hier beweeg ik mij in en hier leef ik nu. 

Ik werd bij terugkomst ook weer even helemaal gegrepen door al die brandhaarden op de wereld. Al dat leed, de wreedheid, het geweld…

En dan is het geheel een toeval en geluk dat ik kan zeggen: mijn wereld is mooi.

Alvin Ailey; Revelations

 In het Whitney Museum in New York zag ik de voorvertoning van een tentoonstelling die deze week opent over Alvin Ailey, danser, choreograaf, tekenaar, schrijver van poëzie; gevoed door zijn ervaringen van zwarte Amerikaan in een tijd van segregatie, een zwervende jeugd, dat hij homoseksueel was, spiritualiteit. Hij heeft wereldwijd een grote invloed gehad op de moderne dans. Ik zag meteen dat het dus zíj́n stempel is die ik zo kan waarderen in moderne dans: de verstrengeling van lichaam, gevoel en geest en tot welke bewegingen dit kan leiden. Alsof de kracht van de dynamische geest en het invoelend hart letterlijk geïncarneerd is: vlees en lichaam wordt.

De tentoonstelling was ingericht als één bruisende energiestroom, waar je ook op associatieve wijze via het werk van andere Afro-Amerikaanse kunstenaars kon gaan voelen wat Alvin Aily bewogen had en hoe hij ook anderen heeft geïnspireerd. 

Je ziet hem ook zelf voorbijkomen, waar hij vaker benadrukt dat hij veel lijdt en zijn leven niet makkelijk vindt. Op latere leeftijd krijgt hij de diagnose van bipolair stoornis en hij overlijdt uiteindelijk aan de gevolgen van een aan Aids gerelateerde ziekte.

Nu keek ik naar zijn beroemdste choreografie: Revelations, een aantal dansen op verhalende gospelachtige zang, uitgevoerd in het Lincoln Center. Wat een perfectie in expressie, beweging, beheersing. Ik vind het prachtig. 

‘ Eerste’ boswandeling

Zo. Dat is weer iets héél anders, dan al die mensen, wolkenkrabbers, architectuur, straten, imposante vergezichten, altijd aanwezige geluiden van de afgelopen zeven weken. De eerste stuifzwam van het jaar, de schors van een boomwortel, bessen struiken, dennennaalden.

 

Er bleek een nieuwe blauwe route te zijn, ik besloot deze te volgen, de paden op, de lanen in. Ik kwam in stukjes bos die ik nog niet gezien had.

Zo’n symphonie van jonge berken, mooi, het leek wel geschilderd.

Het contrast met die donkere sparren. 

Nog net een plukje bloeiende heide, gecombineerd met de eerste paddestoel die ik zie dit jaar.

Al die verschillende kleuren groen, die structuren bij een omgewoelde boomstam. In het klein is er veel te zien. Van een heel andere orde dan wandelen door New York, maar ook de zinnen prikkelend.

De blauwe route kwam uit op een fietspad dat naar Beekbergen gaat en die richting gaf het pijltje aan. Dat was me te ver, dus ik ging de andere kant op en slingerde terug naar mijn boshuisje. 

Bos en Chinatown

 Het is ook wel weer heerlijk om in mijn boshuisje te zijn.

Gisteren liep ik met zware rugzak vanaf de bus hiernaartoe en hoorde voor het eerst weer mijn eigen voetstappen. En het zware ademen door de inspanning! Hier aangekomen was alles zo wonderwel hetzelfde gebleven. Er waren wel tomaatjes gegroeid uit de zaadjes en de planten lagen van de zwaarte op de grond. Dat is het enige ‘karweitje’ waar ik mij meteen toe zette; ze even opbinden aan de takken van andere struiken eromheen.

Verder het alleen maar donker zien worden, de sterren zien verschijnen en bij mijn flakkerende lantaarn een avondmaal genuttigd: Peking eend, meegenomen uit Chinatown.

Daar liep ik nog tegen een ceremonie aan. Er waren veel hoogwaardigheidsbekleders die met overgave vanaf  het balkon met de dansende draken aan het spelen waren.De kool werd ze voor de neus gehouden en dan weer omhoog getrokken. Uiteindelijk mochten de draken ze verorberen.

Vorig jaar werd ik zó meegenomen door New York dat ik ineens een keer midden op straat stilstond: bestaat het écht mijn huisje in het bos? Ik moest het van heel ver weer nabij halen. Dit jaar was het anders: ik droeg de stilte van het bos bij mij tijdens al mij belevingen. Eigenlijk zoals de dynamiek van New York het hele jaar bij me in de buurt was. Daarom wilde ik er naar terug en dan zó lang dat ik er als het ware even woonde.

Fijn om je op meerdere plekken tegelijk thuis te voelen.

Weer in Nederland

 Het vliegtuig had vier uur vertraging wegens een mankement. Vliegtuig in, er weer uit, gestuurd van de ene gate naar de andere, eerst zou er een ander vliegtuig komen, toen bleek het mankement te zijn verholpen. De zon zien gloren uit het raampje en later de aankomst in Nederland, de windmolens in de zee. De kustlijn zó, met het duinengebied onder je, ziet er aanlokkelijk uit.

Maar ook de luchtvervuiling is iets later goed te zien: een bruinige streep grauw, terwijl het daarboven helder blauw is.

Mijn allerlaatste blik uit New York, terwijl ik op een bankje zat bij het pleintje waar ik elke dag langs liep, vlakbij de metro. Nooit de tijd genomen om daar écht te gaan zitten, maar nu wel, want ik moest 11.00 uitchecken, terwijl het vliegtuig pas vroeg in de avond vertrok. Ik kluifde lekkere warme kippenpootjes  en at er lychees, een zakje voor één dollar. Ik kreeg een sterke herinnering terug aan mijn laatste blik op de  markt in Bali, óók vlak voor mijn vertrek, daar at ik speenvarken met rijst en wist dat ik in Nederland in de eerste week van de lockdown terecht zou komen. Het was ook een zaterdag, zoals nu, met kinderen die er spelen, een relaxte en ontspannen sfeer.

Zomaar wat voorbijgangers.

Tevoren zat ik op de stoeltjes voor mijn verblijfplaats. Natuurlijk eerder ook nooit de tijd voor genomen. Nu nog even zonnen en relaxen.

Het plan was, om na het leegmaken van mijn koffer en een was in mijn stadshuis, meteen door te gaan naar mijn boshuisje. Dat kwam er nu niet van. Doodmoe kwam ik hier aan, nauwelijks geslapen, maar moest tot 20.30 van mezelf wakker blijven. En dan wordt je in de nacht wakker, en dan typ je dit blogje.

Straattuin

Ik liep mij de benen uit mijn lijf; vanaf Pebble Beach en de Brooklyn Bridge over. Zo eindigde ik vorig jaar mijn laatste dag, nu leek het me leuk om zo te beginnen. Door Chinatown om daar te lunchen bij mijn favoriet, Downtown Manhattan door steken, door Christopherstreet en bij de Hudsonrivier uitkomen, de zon zien zakken en geëindigd in het Whitney Museum. Waarschijnlijk komt daar nog een uitgebreid verslag van. Vandaag wordt het veel zitten natuurlijk, sowieso al acht uur in het vliegtuig.

Hier nu alleen iets over deze tuin:

Ik was er eerder geweest en nu was deze open, het is er prachtig. 

Verscholen achter bloemen en planten waren er mensen aan het lezen.

Er was een vrouw aan het tuinieren. Ze vertelde mij dat de tuin bestaat sinds 1982. Het was ooit de bedoeling geweest dat er een snelweg kwam, maar de buurt heeft dat tegen kunnen houden en kwam op het idee om van de kale grond, een tuin de maken. De MTA, de metro, is er de eigenaar van en ging akkoord. Nu hebben 27 mensen er hun eigen stukje en zij doet mee sinds 1997. I am truely blessed, zei ze.

Nu zag ik ook beter dat een ieder ook een eigen karakter aan haar stukje heeft gegeven, en dat maakt de tuin ook zo boeiend, omdat het tegelijk wel als één geheel aanvoelt.

Tja, dit is zo’n pareltje in New York, een mini-wereld, één van de…miljoenen?…

Ik zag er ook nog een passiebloem, die ik nog nooit eerder heb gezien, weelderig aanwezig.

NY als kaleidoscoop

Ik hou het maar kort, want ik krijg ook al koffer-inpak-neigingen. Ik was ook nog in Washington Square Park, het legendarische park met boog tegen Greenwich Village aan en omgeven door de universiteit.Dus er komen vooral studenten, de alternatieve kunstzinnige scène. Het ruikt er overal naar weed. 

Lekker languit in het gras en een filmpje, draaiend om mijn eigen as.

Voordat ik er vertrok, geluisterd naar een meisje met gitarist, die allerlei klassiekers uit de American Songbook deed. Ondertussen dacht ik: Wat is New York toch fantastisch! Hoe je op een dag in totaal verschillende werkelijkheden terecht kan komen.

Want ervoor was ik in het Peggy Guggenheim Museum.

Die de buurvrouw is van deze donkere kerk, die als een kluis aanvoelde, met prachtige ramen die mij deden denken aan het kleurrijke gruis in een kaleidoscoop. New York is de perfecte kaleidoscoop, die bij elke draai die je maakt, je een ander stukje van de wereld laat zien.

Feest van San Gennaro

Ze waren heerlijk, deze schelpdieren ofwel met een krokant laagje dat mild naar kaas smaakte, ofwel de schelp gevuld met reepjes ‘mossel’ gemengd met een zilt-zoet ‘iets’. Aan de zijkant van de clambar een aanbeveling van een culinair recensent van de New York Times.

En toen kwam de optocht voorbij; het beeld van San Gennarro werd door de straten gedragen. Het is dus toch écht wat meer dan een eet en drink-festival, dat tien dagen duurt.

Het was één schuifelende massa mensen door Mulberrystreet, het hart van het oorspronkelijke Little Italy, dat ondertussen grotendeels naar een ander deel van New York is verhuisd; wat er nu is, is er vooral voor de toeristen, schijnt het.

Maar de kerk kun je niet verplaatsen en helemaal toevallig maakte ik mee dat dit beeld weer de kerk in werd gedragen, onder begeleiding van het Amerikaanse en Italiaanse volkslied.

Ik zat nog even in de kerkbanken en werd op mijn schouders getikt; ik kreeg een heiligenprentje en daar las ik dat het vandaag, 19  September, de feestdag van zijn martelaarschap is. Ik was dus toevallig met mijn neus in de boter gevallen. Of zouden ze alle tien dagen dit beeld weer optuigen met linten en kettingen, die nu werden verwijderd? Ik dacht aan het aankleden van de beelden in India, zoals ik dat vaker heb gezien. Ook daar maakte ik meerdere feesten en optochten mee met beelden die gedragen werden door de straten.

LEGO, Winnie the Pooh, Geschriften, Evensong ; o.a.

 Ik was in de LEGO winkel die op een hoek aan 5 Avenue in Rockefeller Center ligt, toch even binnen kijken, dacht ik. Ik raakte helemaal geobsedeerd in het maken van drie kleine figuurtjes, die elk uit vijf elementen mochten bestaan, voor 10 dollar. Ik hou ervan als alles mogelijk en ook weer verplaatsbaar is en alles met elkaar te verbinden is. ‘Wauw, are you a regular player?’ vroeg het meisje aan de kassa.

Tevoren was ik in de schatkamer van de bibliotheek, waar de echte knuffelbeesten aanwezig waren, van Winnie the Pooh. Dat Knorretje zó klein is en Eyore zó groot! Ik realiseerde mij, hoe concrete realiteit aan de fantasie vleugels heeft gegeven. Zo’n grote ezel die naar de grond kijkt vraagt om iets pittigs en opgewekts en dat gaat vanzelf want twee handen steken al de hoogte in.

Ook dit Manuscript van Rachel Carson, wier boek Silent Spring aan het begin stond van de milieubeweging. Zij beschrijft in 1962 als eerste de negatieve invloed van mensen op de natuur, zij combineert er haar technische kennis, ze was marine bioloog, met lyrische natuurbeschrijvingen. Het pást zo, dat gele papier met veel ruimte tussen de regels. Ik heb het dunne pocketboekje vaker in mijn handen gehad, niet gekocht, ik geloofde het wel. Waarschijnlijk zou ik het meteen kopen in de oorspronkelijke fysieke gedaante; die is aanwezig, maakt indruk.

Dat gebeurde ook nu ik voor het eerst de gelakte palmbladeren zag, geschreven met sap uit de tamarinde, waar de sutra’s van Boeddha op zijn genoteerd, al zijn toespraken. Tevoren wist ik dat ze ‘geschreven waren op palmbladeren’, door zijn leerlingen, maar had geen idee hoe dit eruit zag.

Ook mooi: deze authentieke aan elkaar geplakte foto’s uit de tijd toen de Brooklyn Bridge in aanbouw was. In 1883 was deze klaar. In de verte de oude Trinity Church. Zó snel is Manhattan veranderd, wat mensen niet allemaal vermogen! En hoe New York dé plek op de wereld is om deze dynamiek te voelen.

Na mijn ‘LEGO-avontuur’ liep ik door over 5th Avenue en kwam bij de Thomaskerk, die tegenover het MoMA bleek te liggen. Ha! Evensong; dat is leuk om mee te maken. Dat die jongetjes helemaal ‘beschermd’ (dat hoop je dan, met al die sexuele misbruik kerkverhalen) worden opgeleid, ik wist niet dat dit in deze tijd nog gebeurde.

Het gezang en ook het tijdstip, riep wat heimwee op naar mijn ‘kloostertijd’. Het is tóch mooi om met anderen, vaker op een dag de hektiek van het leven te doorbreken. Ik durfde geen opname te maken, het was tenslotte een echte kerkdienst, geen voorstelling. Maar tijdens de collecte deed ik het toch.

Daarna Central Park in, om even wat te eten en er weer uit: goh, ze bestaan nog de Hara Krishna getuigen. En kijken naar het leven van alledag, hier in New York.

Avond in New York (Blue Moon)

Dit was bij het Central Park; zie de maan schijnt door de bomen.

Bij Lincoln Center, iets eerder, scheen zij nog helderder. Voor het eerst begrijp ik de term Blue Moon.

Ik ontdekte dat, naast de klaterende fontein, er op datzelfde binnenterrein waar alle gebouwen van Lincoln Center omheen staan, er ook een stil water is, met heel veel zitplekken, tot en met op een groen driehoekig gras, dat boven het water uittorent.

 Ik zat op de lange bank, keek omhoog en achter me…en zag twee lieve jongens.

Weer zó goed vormgegeven: dat water; spiegels voor de ziel, zoals alles wat er gebeurt in de gebouwen: Theater, Ballet, De Opera, Het Orkest hebben hier hun thuis. Je kunt er gaan zitten, flaneren, over het leven reflecteren. Of er heel andere dingen doen. Dit is wat ik zo geweldig vind in NY: het grootse en imposante zit tjokvol hele gewone menselijke taferelen, een ieder doet er haar eigen ding. Ik kijk er altijd mijn ogen uit.

Het deuntje dat de trompettist speelde, daar ga ik van harte in mee.

Laatste keer Bryant Park

 Tja, ik kan het niet helpen, zo zit ik nu eenmaal in elkaar. De eerste drie weken dat ik hier was, gaf het me een kick om te denken: over een maand om deze tijd ben ik hier nog! Nu nadert mijn vertrek en ben ik mij erg bewust, dat ik voor de laatste keer ergens ben. Naar Bryant Park, om voor de laatste keer de papieren krant te lezen en daarna te luisteren naar de live jazz pianomuziek, ditmaal met violist en contrabas erbij.

Zie, bij die gele parasollen is de reading room. Heel handig, heb ik ondervonden, als het regent, dan zit je toch droog.

Het podium waar ik film en grote muziekoptredens zag, is al helemaal afgebroken. Nu zie je de fontein en in de verte de rode publiekstribune van Times Square, waar je kunt zitten. Heel NY lijkt te bestaan in een stroom van opbouw en weer afbouwen en opruimen en weer iets nieuws er neerzetten. 

Even een schoonmaker met container op de foto: hier wordt heel goed schoongemaakt. Waarschijnlijk is het park ook opgedeeld in secties, waar sommigen dan verantwoordelijk voor zijn. Als iemand geknoeid heeft aan een tafeltje met al het eten dat hier verorberd wordt, en degene vertrekt weer, dan  is er al snel iemand met een schoonmaakdoekje en desinfecteerde spuit. Er moeten hier heel veel mensen in dienst zijn. Het gazon vol stoeltjes is na een optreden binnen een kwartier weer leeg, en ook nu kijk ik tegen twee personen staff aan. Ze delen folders uit over het gebeuren, de ene heeft een teller in haar handen, maar wat ze telt is mij niet exact duidelijk. 

Ik hou het simpel met mijn cake en flesje kraanwater. En nu ga ik voort, dit was mijn laatste blik op dit park. In mijn boshuisje zal ik regelmatig op de webcam kijken.

Mets

 Aan de andere kant van het metrostation bleek het stadion te zijn van Mets; het baseball- team van New York.

Het terrein stroomde vol, er werd een wedstrijd gespeeld. Het is een uitje voor de hele familie, alle leeftijden waren aanwezig. Naast een kraam waar de Bijbel aan de mens werd aangeboden, ook een kraam om te vragen of mensen zich al geregistreerd hebben, om te gaan stemmen voor de  presidents verkiezingen.

Het valt mij op hoe gemoedelijk en rustig de sfeer is; iedereen keuvelt en klets met elkaar, bijna allen met iets van Mets aan. Groot voordeel wanneer alcohol verboden is in de openbare ruimte. 

Op het terrein rondom het stadion allemaal ‘tapijtjes’ met tegels waar je kunt lezen hoezeer Mets in de harten van New Yorkers leeft.